Jak to mówią, na naukę nigdy nie jest za późno, dlatego przedstawiamy Ci kilka metod na szybsze i efektywne przyswajanie wiedzy. Ta umiejętność przyda Ci się nie tylko na etapie obowiązkowej edukacji – w końcu przez całe życie uczysz się czegoś nowego!
Z naszego artykułu dowiesz się m.in.:
- jakie tricki wspomagają pracę mózgu,
- jakie metody nauki wyróżnia się ze względu na wrażliwość na konkretne bodźce,
- jakie są zalety korzystania z map myśli,
- jak przestać prokrastynować,
- kiedy robić przerwy i jak długo odpoczywać od uczenia się,
- ile trwa wyrobienie nawyku i jakie aplikacje je wspierają,
- jak wyciągnąć najwięcej korzyści z kursu online.
Oto najlepsze sposoby na szybką naukę:
1. Doceń prawdziwą moc Twojego umysłu
Mózg to najważniejszy organ, który nadzoruje wszystkie zachodzące w ciele człowieka procesy. Przeczytaj związanych z nim kilka ciekawostek, o których nie miałeś pojęcia!
- Mózg osiąga pełną dojrzałość dopiero ok. 25 roku życia.
- W niemal 80% składa się on z wody, dlatego tak trudno Ci się skupić, gdy jesteś odwodniony.
- Znajdujące się w nim naczynia krwionośne mają ok. 160 tys. KILOMETRÓW długości!
- Przeciętnie waży on 1,5 kg (a u Einsteina 1,2), co stanowi zaledwie 2% masy ciała.
- Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Cambridge kolejność liter w wyrazie dla Twojego mózgu nie ma znaczenia. Wystarczy, żeby pierwsza i ostatnia były na swoim miejscu, a bez problemu odczytasz dane słowo.
Słyszałeś, że wykorzystujemy jedynie 20% mózgu? To mit! Jeśli nie trawi go żadna choroba, pracuje on na pełnych obrotach. Aż szkoda byłoby nie wykorzystać możliwości Twojego umysłu na nauczenie się czegoś nowego!
2. Zastosuj tricki wspomagające pracę mózgu
Mózg to najważniejszy organ w organizmie ludzkim. Nie widzi więc, że do jego prawidłowego funkcjonowania wymagana jest ciągła stymulacja. Jak dbać o dobrą kondycję mózgu?
Przede wszystkim rzucaj mu intelektualne wyzwania. Wybierz grę w szachy, rozwiązywanie krzyżówek i sudoku, czytanie książek, uczenie się języków obcych lub wyciszającą medytację.
Wytrącaj go też z codziennej rutyny! Wystarczą drobnostki: umyj zęby, trzymając szczoteczkę w przeciwnej niż zwykle ręce, zmień kolejność wykonywanych rano czynności albo przemebluj mieszkanie. Każda zmiana to dla mózgu przygotowanie na nowe zadania życiowe.
Ogromny wpływ na polepszenie pracy mózgu ma również ruch. Wybierz taką aktywność fizyczną, która sprawia Ci przyjemność. Frustracja wynikająca z uprawiania nielubianego sportu przyniesie Ci bowiem więcej szkody niż pożytku.
Jak wynika z badań psychologicznych przeprowadzonych przez Polską Akademię Nauk na system samoregulacji mózgu, m.in. odczuwanych emocji, pozytywnie wpływają także kontakty towarzyskie. Nie zaniedbuj więc relacji z bliskimi i szukaj małych radości w codzienności.
3. Wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk – metody nauki
Style uczenia się to zróżnicowane, preferowane przez jednostki sposoby przyswajania informacji. Sprawdź, czym charakteryzują się learning styles i który jest odpowiedni dla Ciebie.
Wzrokowcy cenią wykresy i tabele. Lubią porządek, dobrze zapamiętują twarze, a najmocniej trafiają do nich takie dziedziny sztuki jak malarstwo czy rzeźba. W notatkach używają kolorowych podkreśleń, w nauce korzystają ze zdjęć i filmów.
Słuchowcy uczą się poprzez dyskusję, monolog lub słuchanie. Dekoncentruje ich hałas, nie przepadają za długimi opisami, często myślą na głos i w taki sposób powtarzają materiał.
Kinestetycy najlepiej uczą się w działaniu. Są zaangażowani i wrażliwi na bodźce oddziałujące na zmysły, nie boją się eksperymentów i lubią ruch.
W 1992 Mills i Fleming w artykule „Helping Students Understand How They Learn” zaproponowali czwarty styl, opierający się na czytaniu i pisaniu. Oczywiście typ ten jest najchętniej akceptowany przez nauczycieli.
Zapoznanie się ze stylami uczenia pozwoli Ci na zdiagnozowanie własnych preferencji i dopasowanie metod nauki do Twoich predyspozycji. Dzięki temu łatwiej będzie Ci przyswajać wiedzę.
4. Style nauki – obalamy mity!
Chociaż omówiona wyżej koncepcja stylów uczenia się wywarła duży wpływ na system edukacji, niektórzy badacze podważają jej efektywność. Sprawdź, jakimi mitami ona obrosła.
Sporo teoretyków tworzy własne typologie, dlatego obecnie można wyróżnić ok. 70 stylów. Wydaje się, że typy uczenia się mają więc niewiele wspólnego z faktycznymi, uniwersalnymi możliwościami mózgu.
Uczniowie przyswajający wiedzę zgodnie z dopasowanym do siebie stylem pracy wcale nie robili tego szybciej od innych. Z kolei problemy z nauką niekoniecznie mają związek z nieodpowiednio dobraną metodą. Czasami wynikają one z dysleksji, kłopotów z koncentracją itp.
Tomasz Garstka w książce „Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu” pisze, że style nauki „to jedynie wzrokowe lub słuchowe preferencje, nieprzekładające się na wyniki uczenia się”. Jako że są one nabyte, można w każdej chwili je zmienić.
Nie zmienia to faktu, że jesteśmy różni i każdy z nas ma swoje preferencje, jeśli chodzi o metody uczenia się. Zwykle posługujemy się nimi intuicyjnie lub wypracowujemy je z czasem i nie potrzebujemy do tego konkretnych łatek.
Niekiedy ciężko jest dopasować technikę nauki, szczególnie jeżeli prowadzimy szkolenia dla firm i mamy do czynienia z większą grupą osób. Należy wtedy indywidualnie podejść do uczestników i wypracować wspólne rozwiązania.
5. Mapy myśli – rewolucja w uczeniu się
Mapy myśli to znakomity sposób na przyswajanie i porządkowanie nowych informacji. Chcesz dowiedzieć się więcej na ich temat? A może jesteś wobec nich sceptyczny i uważasz, że szkoda na nie czasu? Dowiedz się, w czym tkwi ich potencjał!
Pod pojęciem mapy myśli kryje się efektywny i jednocześnie efektowny sposób notowania, który oddaje sposób funkcjonowania naszego mózgu. W naszej głowie posługujemy się słowami-kluczami, symbolami, kolorami czy obrazami.
Za twórców techniki uznaje się brytyjskich naukowców Tony’ego i Barry’ego Buzanów. Opiera się ona na teorii profesora Rogera Sperry’ego, który w 1981 roku otrzymał Nagrodę Nobla za badania nad zróżnicowanymi zadaniami półkul mózgowych.
Autorzy artykułu „The Efficacy of the Mind Map Study Technique” przekonują, że korzystanie z map myśli w trakcie nauki zwiększa stopień zapamiętywania wiedzy nawet o 10–15%. Inni badacze dowodzą, że w porównaniu do tradycyjnych notatek przy pomocy mind maps uczymy się nawet 10 razy szybciej.
A więc kolorowe cienkopisy w dłoń i do dzieła!
6. Odwieczne pytanie: jak uczyć się szybciej i efektywniej
W badaniu opisanym w artykule „Consolidation of Complex Events via Reinstatement in Posterior Cingulate Cortex” naukowcy sprawdzali, jak nawet krótkie powtórki wpływają na zapamiętywanie informacji. Uczestnicy, którzy po obejrzeniu scenek dzielili się wrażeniami choćby przez 40 sekund, po dwóch tygodniach pamiętali o wiele więcej od tych, którzy po prostu oglądali filmy!
Notatki sporządzaj odręcznie. Chociaż na komputerze piszemy szybciej, to właśnie spisane długopisem, z konieczności odpowiednio przefiltrowane zapiski będą bardziej efektywne.
Rób 10-minutowe przerwy pomiędzy partiami nauki, nie zapominaj o aktywności fizycznej i często przebywaj na łonie natury, które sprzyja koncentracji.
7. Jak przestać prokrastynować?
Zapewne nie raz poddałeś się prokrastynacji, a później ścigałeś się z czasem, żeby zdążyć z wysłaniem zadania przed deadline’em. A może zbyt często ją praktykujesz i utrudnia Ci ona życie? Sprawdź, jak przestać prokrastynować!
Prokrastynacja to tendencja do opóźniania lub przekładania czegoś na później. Na początku taktyka ta przynosi ulgę i poprawia samopoczucie. Jednak im dłużej z czymś zwlekasz, tym mniej czasu zostaje Ci na załatwienie owej sprawy, co powoduje stres.
Dr Tim Pychyl z Uniwersytetu w Ottawie dowodzi, że intencją osób, które od czasu do czasu prokrastynują, jest działanie, które ostatecznie i tak opóźniają. Spójrz więc w głąb siebie i poszukaj przyczyny takiego stanu rzeczy.
Wyznaczaj określone, mierzalne i ograniczone czasowo cele, które wskażą Ci konkretny kierunek działania. Spisuj listy zadań i odznaczaj te już zakończone. Zacznij od najtrudniejszego, a z pozostałymi pójdzie Ci jak z górki!
8. Nie samą nauką żyje człowiek, czyli kiedy robić przerwy i jak długo odpoczywać
Odpowiedniej długości przerwy (nie mylić z nicnierobieniem lub prokrastynacją!), odbywane z taką samą częstotliwością, to równie ważny co koncentracja aspekt uczenia się. Kiedy i jak robić „przystanki”, aby zwiększyć efektywność nauki?
Efekt odstępu, opisany po raz pierwszy w 1885 roku przez niemieckiego psychologa Hermanna Ebbinghausa, znajduje potwierdzenie i w najnowszych badaniach. Naukowcy z Narodowego Instytutu Nauk Fizjologicznych w Japonii dowiedli, że nauka z przerwami pomaga myszom formować pamięć długotrwałą.
Nasz mózg przyswaja informację ze zmiennym poziomem zaangażowania. Materiał dawkuj więc w ramach 30-minutowych sesji (w zachowaniu odpowiednich interwałów pomoże Ci np. aplikacja Pomodoro), a potem zrób 5–10 minut przerwy. Ucz się na zmianę przedmiotów wykorzystujących różne półkule mózgowe, np. matematyki i historii.
Pauzy wykorzystaj na zrelaksowanie się. Poruszaj się na świeżym powietrzu albo połóż na łóżku z zamkniętymi oczami. Napinaj i rozluźniaj konkretne partie mięśni, głęboko oddychaj przeponą (dzięki temu dotlenisz mózg) albo oddaj się chwili medytacji.
9. Jak czerpać przyjemność z nauki?
Przymus nauki kojarzy nam się przede wszystkim ze szkołą. Jako że uczymy się przez całe życie, frustracja może nas też dotknąć w dorosłości. Jak więc czerpać przyjemność ze zdobywania wiedzy?
Przed rozpoczęciem nauki zadbaj o zaciszny kąt i jego dobre oświetlenie. Przewietrz wcześniej pokój, aby dostarczyć ciału tlenu, i przygotuj słodką przekąskę, która ustabilizuje poziom glukozy w Twoim organizmie. Rozluźnij się poprzez krótką sesję muzyki relaksacyjnej.
Nie próbuj oszukać swojego zegara biologicznego. Skowronki lepiej funkcjonują rano, sowy – po południu lub w nocy. Zaobserwuj, w jakich porach dnia najlepiej działasz, i postaraj się dopasować godziny uczenia się do tych okresów.
Nagradzaj się dobrym słowem i planuj miły odpoczynek. Dopasowuj zadania do swoich umiejętności, a jeśli jakieś sprawia Ci zbyt wielką trudność, wykonaj krok w tył i nadrób brakującą wiedzę.
W każdym materiale znajdź coś, co Cię interesuje, i zbuduj wokół tego wciągającą historię. Uruchom wyobraźnię – dzięki temu łatwiej zapamiętasz nowe wiadomości.
10. Ile trwa wyrobienie nawyku?
W regularnej nauce niezbędne są dobre przyzwyczajenia i rytuały. Zapewne słyszałeś, że do wyrobienia nawyku wystarczy 21 dni. Za mit ten odpowiada chirurg plastyczny Maxwell Maltz, który zaobserwował, że tyle czasu zajmowało średnio przyzwyczajenie się jego pacjentów do… braku kończyny.
Człowiek nie do wszystkich zmian przyzwyczaja się jednak tak szybko. Badanie opublikowane w „European Journal of Social Psychology” wykazało, że potrzeba aż 66 dni na wdrożenie nowego zachowania. Rozbieżność pomiędzy respondentami była jednak spora: niektórym zajęło to 18, innym 254 dni!
Liczba ta zależy od indywidualnych predyspozycji, stopnia samodyscypliny, konkretnego nawyku i tego, jak bardzo jest on dla nas wymagający i różny od naszego dotychczasowego zachowania.
Kluczem do sukcesu jest konsekwencja, ale i wyrozumiałość dla siebie. Nie zakładaj ściśle wyznaczonego deadline’u, po prostu pracuj nad sobą.
Korzystaj z aplikacji, które przypomną Ci o wykonaniu danej czynności. Często wykorzystują one grywalizację, która dodatkowo motywuje do postępów. Pomogą Ci one także w regularnej nauce, którą musisz sam zaplanować.
11. Aplikacje wspierające zmianę nawyków
Spędzasz solidnych kilka godzin dziennie na korzystaniu z telefonu? Aplikacja wspierająca zdrowe nawyki to must have. Sprawdź, jaki program do monitorowania zachowań jest najlepszy.
Zacznij od czegoś prostego. W Goal Tracker albo Habit Challenge zaznaczasz w kalendarzu dni, w których wykonałeś założoną czynność. Utrzymanie jak najdłuższej linii „plusików” może być motywujące! Wystarczy nawet surowy Google Calendar, jeśli zaglądasz do niego regularnie.
Najbardziej popularna aplikacja (dostępna tylko w systemie iOS) to Strides. Dzięki niej będziesz kontrolować jednocześnie swoje nawyki i cele. Przy okazji dowiesz się, czemu w niektórych sferach radzisz sobie lepiej, a w innych gorzej. W Goal Meter dodatkowo uwzględnisz plany.
Żyjemy w czasach, w których nawet o piciu wody trzeba nam przypominać. Taką wirtualną szklanką wody podlejesz roślinkę w Avocation, którą otrzymasz za wykonanie nawyku. Nowe Tamagotchi?
12. Jak wyciągnąć maksimum korzyści z kursu online?
Obawiasz się, że słomiany zapał weźmie nad Tobą górę i szybko zabraknie Ci motywacji do regularnego realizowania kursu online? Zastanawiasz się, co zrobić, aby wymagająca samodyscypliny nauka w domu była naprawdę efektywna? Przekonaj się, jak w stu procentach wykorzystać zdalne szkolenia!
Kursy online to tylko wędka, za pomocą której dopiero Ty złowisz rybę!
Z wyprzedzeniem zaplanuj czas na naukę. Pozwoli Ci to zachować systematyczność. Nawet jeśli nie masz ochoty na lekcję danego dnia, nie zniechęcaj się. Zapewne już po chwili wciągniesz się w czytanie lub słuchanie na interesujący Cię temat.
Zadbaj o porządek w swoim miejscu pracy. Ucz się przy biurku – zbyt wygodna kanapa tylko Cię rozproszy i wyśle do mózgu mylny sygnał o fazie odpoczynku.
Załóż zeszyt z notatkami i zapisuj ręcznie najważniejsze informacje. Zgodnie z badaniami norweskich naukowców Audrey van der Meer i Ruuda van der Weela, dzięki pisaniu długopisem więcej zapamiętujemy.
Uzbrojony w dawkę sprawdzonych metod na szybką naukę, jesteś gotowy na zdobycie nowych umiejętności. Przejrzyj naszą ofertę kursów online i rozpocznij nową edukacyjną przygodę!
