Budowa Paznokcia – Kosmetologia

Według artykułu „The ultrastructure and growth of human nails” – zrozumienie budowy paznokcia jest kluczowe dla diagnozowania chorób paznokci. Paznokcie mogą być dotknięte  zaburzeniami, które są trudne do zdiagnozowania bez odpowiednich badań.

Paznokcie niezmiennie pozostają w centrum zainteresowania klientek salonów kosmetycznych. Manicure klasyczny, hybrydowy, tytanowy lub akrylowy, żele, tipsy, pielęgnacja odżywkami – oferta jest spora. Aby je wykonywać, ale też poddawać się zabiegom związanym z paznokciami, warto przypomnieć sobie, jak wygląda budowa paznokcia.

Z tego artykułu dowiesz się: dlaczego warto obserwować swoje paznokcie i co mogą Ci one powiedzieć, z czego składa się paznokieć i za co odpowiadają jego poszczególne warstwy, jaka jest zależność między budową paznokcia a jego wzrostem, jakie choroby paznokci występują najczęściej i co robić, aby Twoje paznokcie były zdrowie i piękne.

Budowa paznokcia – kluczowe elementy w kosmetologi

Wbrew pozorom budowa paznokcia jest dość skomplikowana. Ten fragment naszych palców składa się bowiem z kilku elementów i niemal stu warstw!

Co ciekawe, w pełni wykształcone paznokcie posiadamy już w momencie narodzin, choć ich ostateczny rozwój datuje się na dwudziesty tydzień życia. Tworzą się one jeszcze w życiu płodowym w efekcie przeistaczania się żywych komórek w martwe, które składają się na powierzchnię rogową.

Być może nie wiesz, że paznokcie u rąk i u stóp zbudowane są tak samo, ale ich grubość jest różna: w przypadku pierwszych jest to 0,5-0,7 mm, a drugich 1-1,5 mm.

Paznokcie u stóp rosną oczywiście o wiele wolniej (nawet trzykrotnie!) niż u dłoni – te trzeba regularnie obcinać lub piłować. Zadbanie o ich kondycję wiąże się więc z koniecznością częstszego wykonywania zabiegów kosmetycznych.

Aby zrealizować te podstawowe, nie musisz zostać profesjonalną manikiurzystką – bez problemu poradzisz sobie z nimi samodzielnie.

Rodzaje maniciure:

• manicure klasyczny,
• manicure hybrydowy,
• manicure tytanowy,
• manicure akrylowy
• żele,
• tipsy.

Dlaczego warto poznać budowę paznokcia?

Poznanie budowy paznokcia da Ci większą świadomość na temat Twojego ciała i uwrażliwi Cię na sygnały, które wysyła Twój organizm. Płytka to bowiem świetny miernik Twojego stanu zdrowia. Poszerzanie wiedzy na jej temat to także pierwszy krok do stania się stylistką paznokci.

Same pomysły na zachwycajce paznokcie nie wystarczą! Natomiast jeżeli posiadasz swój salon kosmetyczny, regularnie korzystaj ze szkolenia dla firm i rozwijaj swoją wiedzę.

Sprawdź też nasze kursy kosmetologiczne na stronie Krajowego Centrum Edukacyjnego.

Budowa paznokcia – szczegółowy opis elementów

Kosmetologia wyróżnia następujące elementy w budowie paznokcia:

• płytka,
• łożysko,
• macierz,
• obłączka,
• wolny brzeg,
• wały okołopaznokciowe,
• obrąbek naskórka.

Jeśli nie wszystkie wymienione powyżej nazwy brzmią dla Ciebie znajomo, zapoznaj się z ich dokładnym opisem.

Płytka

To jej obraz w pierwszej kolejności pojawia się w naszej głowie, kiedy myślimy o paznokciach.

Ta półtwarda (nieszczęśliwe posiadaczki słabych i łamiących się paznokci pewnie powiedziałaby, że zupełnie miękka) powłoka keratynowa składa się z trzech warstw:

• zewnętrznej (grzbietowej),
• pośredniej (stanowią ją luźno ułożone keratynowe komórki)
• wewnętrznej (nabłonek).

Jeśli jest ona zdrowa, cechują ją błysk, gładkość i lekko różowy kolor.

Łożysko

Tkanka ta znajduje się pod płytką paznokcia i łączy ją z naskórkiem. Jej zadaniem jest dbanie o ogólną kondycję paznokci – to z niej pobierają one substancje odżywcze. Łożysko jest mocno unaczynione i unerwione.

W przeciwieństwie do podstawnej warstwy naskórka, która odznacza się budową brodawkowatą, ma ono budowę listewkowatą, skierowaną wzdłuż kierunku narastania paznokcia.

Macierz

Paznokcie wyrastają z odpowiadającej za wytworzenie keratynowej płytki macierzy. Ta część łożyska poniżej korzenia jest żywą, szczególnie mocno unerwioną częścią. Znajduje się pod wałem paznokciowym, zakończonym obrąbkiem naskórkowym.

Składa się ona z trzech warstw: zewnętrznej, pośredniej i wewnętrznej.

Obłączek/łąkotka/lunula

Miła dla ucha nazwa (inne są jeszcze ładniejsze: łąkotka lub lunula) kryje za sobą biały fragment u nasady paznokcia w kształcie półksiężyca. Jest to swego rodzaju przejście między macierzą a płytką paznokcia. Słabiej ukrwiona, często wznosi się delikatnie ponad pozostałą częścią płytki. Cechuje ją miękkość i wrażliwość.

Często kobietom zależy na jak największym wydłużeniu płytki (tutaj z pomocą przychodzą liczne sposoby na jej przedłużenie). Bez względu na jej wielkość, rozmiar zdrowego obłączka nie powinien przekraczać 25% powierzchni całego paznokcia.

Większe pokrycie kciuka mlecznym kolorem oznacza przyspieszoną pracę serca i może się wiązać ze zbyt wysokim ciśnieniem.

Wolny brzeg

Tym terminem określa się tę część paznokcia, która nie przylega do naskórka i wychodzi poza opuszek. Niewielka zapowietrzona przestrzeń między masą hybrydową lub żelową a naturalną płytką paznokcia to prosta droga do dostania się wilgoci i rozwoju różnych bakterii.

Według portalu manirouge.com:

“Warto więc poświęcić chwilę uwagi podczas wykonywania stylizacji paznokci na dokładne pomalowanie wolnego brzegu”.

Jakie znaczenie ma wolny brzeg paznokcia?

Wolny brzeg paznokcia to część, która wystaje poza opuszek palca i chroni końcówkę palca przed urazami. Pełni funkcję ochronną i pomaga w precyzyjnych ruchach dłoni, takich jak chwytanie małych przedmiotów.

Wały paznokcia: medialny, lateralny i proksymalny

Są to warstwy otaczające z trzech stron (czwartą z nich stanowi wolny brzeg) kontur paznokcia. Wały mają przede wszystkim funkcję ochronną.

Wał lateralny – funkcja i znaczenie

Wał lateralny paznokcia to struktura skórna otaczająca paznokieć z boków, która pełni istotną funkcję ochronną. Chroni brzegi paznokcia przed urazami mechanicznymi, zapobiega przedostawaniu się bakterii i grzybów oraz wspomaga stabilność paznokcia, zabezpieczając go przed deformacjami.

Obrąbek naskórkowy

To fragment naskórka, odłączający się od wału paznokcia. Tzw. skórka często jest usuwana, np. w gabinetach kosmetycznych, chociaż pełni istotną funkcję. Chroni bowiem macierz przed uszkodzeniami zarówno mechanicznymi, jak i tymi spowodowanymi przez wirusy czy bakterie.

Budowa paznokcia a jego wzrost

Zapoznanie się z powyższymi informacjami to bez wątpienia pierwszy poważny krok do rozpoczęcia przygody ze stylizacją paznokci. Warto pamiętać, że zróżnicowana struktura paznokci, ale też włosów czy warstwy rogowej, powodowana jest odmiennym stopniem zrogowacenia i różnicami w procencie zawartości siarki.

Głównym składnikiem paznokcia jest białkowa keratyna z dużym udziałem właśnie siarki, wapnia, żelaza, aminokwasów siarkowych, argininy, fosforu i niewielkiej ilości wody.

Wzrost paznokcia w tydzień – ile rośnie?

Przyjmuje się, że średni wzrost paznokcia wynosi 0,5-1,2 mm tygodniowo; średnia dobowa to więc około 0,12 mm! W ciągu miesiąca paznokcie rosną przeciętnie na długość 3 mm. Oczywiście są to wartości przybliżone, w rz

eczywistości mogą się one znacząco różnić ze względu na cechy osobnicze (wiek, płeć) czy tryb życia danej osoby. Tempo wzrostu paznokcia nie jest jednolite nawet w przypadku jednostki i może osiągać różne wartości w innych okresach w roku.

Spore znaczenie ma tutaj promieniowanie UV, które znacząco przyspiesza wzrost paznokci w lecie. Co ciekawe, podczas snu paznokcie rosną wolniej. Prędkość ich wzrostu zmniejsza się również wraz z wiekiem.

Odmienny jest nawet stopień wzrostu pomiędzy kończynami: paznokcie u rąk rosną bowiem dwa razy szybciej niż u nóg. Dużo czasu zajmuje także odrost paznokcia. U dłoni może trwać to pięć miesięcy, a u stopy nawet dwa lub trzy razy dłużej.

Niezdrowa budowa paznokcia – objawy i przyczyny

Kosmetologia wyróżnia kilka rodzajów uszkodzeń płytki:

• mechaniczne – skaleczenia, urazy,
• wewnętrzne – niewłaściwa dieta, zakażenia bakteryjne, wirusowe lub grzybicze czy niektóre choroby (np. cukrzyca),
• zewnętrzne – wykorzystywane podczas domowych porządków detergenty.

Ze względu na to, że niepozorna płytka paznokcia może być pierwszą oznaką miejscowej lub ogólnoustrojowej choroby, szczególnie uważnie kontroluj jej kondycję. Poniżej wymieniamy kilka schorzeń, o których świadczą zmiany chorobowe trawiące płytkę.

Jakie choroby paznokci są najczęstsze?

Wygląd paznokci może wskazywać na różne problemy zdrowotne – zmiany w strukturze, kolorze lub kształcie paznokcia często są objawem zaburzeń, takich jak infekcje grzybicze, niedobory witamin czy choroby ogólnoustrojowe, jak cukrzyca lub problemy z krążeniem.

Melanonychia podłużna

Charakteryzuje ją pojawienie się na płytce ciemnego koloru, za co odpowiada melanina. Co istotne, niewielkie i subtelne zmiany w barwie paznokcia można łatwo pomylić z czerniakiem, dlatego dla pewności skonsultuj się z lekarzem i (jeśli zostanie przez niego zalecona) wykonaj biopsję.

Czerniak podpaznokciowy

Czerniak oznacza pojawienie się komórek nowotworowych w macierzy paznokcia, które często wpływają na zmiany jego barwy. Niekiedy obserwuje się w tym przypadku paskowate przebarwienia.

Onycholiza

Przypadłość ta często wynika z urazu mechanicznego lub chorób skóry, np. łuszczycy czy grzybicy paznokci. Dochodzi do oddzielenia się części zewnętrznej paznokcia od łożyskowej. Zaczyna się od wolnego brzegu a następnie postępuje na boki.

Według Kamili Śnieżek: 

“Chory paznokieć może też zmienić barwę na zielonkawą, szarą, brązową, a nawet czarną – to znak, że gromadzące się pod rozwarstwioną płytką powietrze wraz z zanieczyszczeniami doprowadziło do nadkażenia bakteryjnego lub grzybiczego”.

Grzybica

Płytka trawiona grzybicą staje się pogrubiona, żółta i przebarwiona.

Leukonychia

To niezwykle częste schorzenie, charakteryzujące się białymi przebarwieniami na płytce. Odpowiada za nie niedostateczna keratynizacja macierzy. W odmianie poprzecznej leukonychii na płytce pojawiają się równoległe i, jak sama nazwa wskazuje, poziome białe paski.

Zanokcica

Pod nazwą tą kryje się infekcja paznokci dłoni lub stóp. Wśród objawów wymienia się m.in. obrzęk, zaczerwienienie, ból i pojawianie się wypełnionych ropą obszarów wokół paznokcia. Za ten przykry stan odpowiada zazwyczaj gronkowiec złocisty. Zanokcica może przyjmować formę ostrą lub przewlekłą; ten drugi przypadek prowadzi niekiedy do poważnej deformacji paznokcia.

Według dr n. med. Jolanty Maciejewskiej:

“Zanokcica może mieć charakter ostry, przewlekły lub nawracający. Zanokcica ostra najczęściej pojawia się wkrótce po urazie wału paznokciowego, np. podczas zabiegu manicure i pedicure lub niekontrolowanego skubania skórek, obgryzania paznokci”.

Jak zadbać o zdrową budowę paznokcia?

Kosmetologia, czyli dział dermatologii skupiający się na badaniu, opisywaniu i leczeniu skóry, włosów i paznokci dotkniętych chorobami, mocno podkreśla znaczenie pielęgnacji w kontekście dbania o zdrowe paznokcie.

Bynajmniej nie chodzi tu o ich długość, kolor lakieru czy fikuśne wzory, ale o właściwe odżywienie, równe i prawidłowe przycięcie oraz usunięte skórki. Skoro masz czas na wykonywanie kolorowych zdobień, powinnaś też znaleźć chwilę na zadbanie o zdrowie.

Pielęgnacja paznokci

Pielęgnacja nie jest czasochłonna, a efekty z niej płynące już po krótkim czasie mogą okazać się dla Ciebie satysfakcjonujące. Już kilkanaście minut w ciągu tygodnia niesie za sobą wielkie zmiany.

Jeśli masz na to przestrzeń czasową i finansową, weź pod uwagę regularne wizyty w salonie kosmetycznym, zwłaszcza gdy Twoje paznokcie są słabe i często się łamią. Zainwestuj w dobrej jakości odżywki, aby zadbać o paznokcie z zewnątrz, ale nie zapominaj też o dostarczaniu wartościowych składników do wewnątrz.

Pamiętaj o diecie bogatej w pestki dyni i słonecznika, orzechy oraz warzywa. Warto zatroszczyć się na co dzień o swoje dłonie i paznokcie, byś czuła się zadbana w każdej sytuacji, czy wychodzisz na przyjęcie, czy pracujesz w domu na home office.

Według portalu gobli.pl:

“Elegancki manicure i ulubiony kolor lakieru będzie rozwiązaniem na każdą sytuację”.

Codziennie wmasowuj krem w dłonie i regularnie je peelinguj, unikaj sprzątania bez rękawic ochronnych oraz zmniejsz częstotliwość robienia tipsów i przedłużania paznokci, które mocno je osłabiają. Być może o tym nie wiesz, ale nawet kierunek piłowania (zawsze w jedną stronę!) i materiał, z którego wykonany jest pilnik (stawiaj na papierowy lub szklany) ma znaczenie.

Wpływ diety na budowę paznokcia

Prawidłowa budowa paznokcia zależy w dużym stopniu od tego, co jemy. Niedobory żywieniowe, jak wykazano w publikacji “Nutrition and nail disease” (Cashman, M. W., & Sloan, S. B., 2010, Clinics in dermatology), mogą wpływać na wzrost i zdrowie paznokci, co podkreśla znaczenie odpowiedniej diety dla utrzymania ich w dobrej kondycji.

Kluczowe składniki dla zdrowej budowy paznokci to:

• Biotyna (witamina B7) – wzmacnia strukturę keratynową,
• Cynk – wspiera wzrost i regenerację płytki paznokciowej,
• Siarka – kluczowy składnik keratyny,
• Krzem – poprawia twardość paznokci,
• Witamina E – chroni przed wolnymi rodnikami.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące budowy paznokcia

Poznaj 5 najczęściej powtarzających się pytań odnośnie budowy paznokcia – pamiętaj, zdrowie i bezpieczeństwo to podstawa!

1. Co to jest budowa paznokcia?

Budowa paznokcia obejmuje różne części, takie jak płytka, łożysko, macierz, obłączek, wały paznokciowe i obrąbek naskórkowy, które wspólnie pełnią funkcję ochronną i estetyczną.

2. Dlaczego warto poznać budowę paznokcia?

Znajomość budowy paznokcia pozwala lepiej dbać o zdrowie paznokci, rozpoznawać objawy chorobowe i unikać błędów w pielęgnacji.

3. Jakie są najczęstsze choroby paznokci?

Najczęstsze choroby paznokci to grzybica, onycholiza, melanonychia oraz zanokcica, które mogą wpływać na wygląd i strukturę paznokcia.

4. Jak dbać o zdrowe paznokcie?

Aby utrzymać paznokcie w dobrej kondycji, warto regularnie je nawilżać, stosować odżywki, unikać urazów i odpowiednio piłować.

5. Co to jest wolny brzeg paznokcia?

Wolny brzeg paznokcia to część wystająca poza opuszek palca, którą należy regularnie pielęgnować, aby zapobiegać uszkodzeniom i infekcjom.

 Podsumowując, jak dbać o paznokcie?

Dbając o swoje paznokcie, troszczysz się nie tylko o swój wygląd, ale i o zdrowie! Jeśli natomiast czujesz, że chciałabyś zająć się stylizacją paznokci w sposób profesjonalny, dowiedz się, jak rozpocząć tę ścieżkę kariery.

Kluczowe zasady codziennej pielęgnacji paznokci:

• używaj wysokiej jakości odżywek wzmacniających strukturę płytki,
• dbaj o ochronę dłoni podczas prac domowych (rękawice ochronne),
• zadbaj o zbilansowaną dietę bogatą w biotynę, cynk i krzem,
• stosuj peeling dłoni raz w tygodniu, aby usunąć martwy naskórek,
• regularnie nawilżaj skórki i wały paznokciowe olejkami pielęgnacyjnymi,
• prawidłowo piłuj paznokcie (w jednym kierunku, pilnikiem szklanym lub papierowym).

Pamiętaj, że zdrowe paznokcie to wizytówka profesjonalnej kosmetyczki. Jeśli fascynuje Cię świat stylizacji paznokci i rozważasz rozwój w tej dziedzinie, warto zainwestować w profesjonalne szkolenie. Nasz kompleksowy kurs stylizacji paznokci pomoże Ci nie tylko zrozumieć anatomię paznokcia, ale także opanować najnowsze techniki manicure, zdobienia i pielęgnacji.

Chcesz pogłębić swoją wiedzę? Sprawdź również nasz artykuł o najnowszych trendach w stylizacji paznokci.