Przejdź do treści 
Aż aż 86% pracowników jako przyczynę niepowodzeń w miejscu pracy podaje nieskuteczną komunikację – tak podaje raport Sociabble.
To właśnie nieefektywny przepływ informacji jest główną przyczyną problemów międzyludzkich. Ale nie martw się – ten artykuł stworzyłam z myślą o skutecznej komunikacji.
Dowiesz się, co to komunikacja interpersonalna i, że to nie jest wrodzony talent, ale umiejętność, którą możesz świadomie rozwijać.
Co to jest komunikacja interpersonalna?
Definicja komunikacji interpersonalnej mówi, że komunikacja interpersonalna to proces wymiany informacji, myśli i emocji, który odbywa się między co najmniej dwiema osobami. Taka wymiana ma na celu wzajemne zrozumienie i dodatkowo budowanie relacji.
Leszek Sergiel, licencjonowany trener biznesu i sprzedaży w firmie Witalni, w swoim artykule zwraca uwagę na to, że w komunikacji interpersonalnej: “Przekaz odbywa się w warstwie werbalnej (wypowiadane słowa) i pozawerbalnej (transmisja sygnałów mimiką, ruchami i postawą ciała, a także strojem, makijażem itp.)”.
Najczęstszym błędem, jaki widuję u menadżerów jest niezwracanie uwagi na tego typu zachowania. A statystyki Sociabble pokazują jasno, że pracownicy, którzy doświadczają przejrzystej komunikacji biznesowej, deklarują 12-krotnie wyższą satysfakcję z pracy.
Jakie są rodzaje komunikacji interpersonalnej?
Rodzaje komunikacji można podzielić na różne sposoby. Moim zdaniem biorąc pod uwagę aspekty języka, gestów i relacji, podstawowym podziałem jest ten na komunikację werbalną i niewerbalną.
Do komunikacji werbalnej zaliczamy słowa w formie:
- mówionej (rozmowa)
- pisemnej (np. list czy e-mail)
Jej główną zaletą jest możliwość precyzyjnego i bezpośredniego przekazywania szczegółowych informacji. Natomiast komunikacja niewerbalna obejmuje wszystkie sygnały, które są przekazywane bez użycia słów.
Do komunikacji niewerbalnej zaliczamy:
- mowę ciała – czyli gesty, postawę, dystans fizyczny, czy kontakt wzrokowy. Na przykład, skrzyżowane ramiona mogą świadczyć o postawie obronnej, a wyprostowana postawa o pewności siebie,
- mimikę twarzy – jak pewnie zauważyłeś w swoich rozmowach wyraz twarzy jest najszybszym sposobem na odczytanie emocji u rozmówcy,
- aspekty parawerbalne – to na przykład ton głosu, intonacja, głośność i tempo mówienia, czyli elementy, które mogą znacznie zmienić przekaz wypowiedzi,
- ubiór – nawet ubranie rozmówcy może być formą komunikacji niewerbalnej. Przykładowo, pojawienie się na rozmowie o pracę w krótkich spodniach i japonkach może świadczyć o lekceważeniu stanowiska i potencjalnego pracodawcy. Z kolei takie zachowanie może się również przełożyć na niską ocenę pracownika lub brak zatrudnienia.
Jakie są inne rodzaje komunikacji interpersonalnej?
Poniżej wypisałem różne podziały komunikacji w oparciu o różnorodność interakcji między ludźmi:
- komunikacja bezpośrednia i pośrednia – komunikacja bezpośrednia odbywa się twarzą w twarz i jest przykładowo świetnym sposobem na motywowanie swoich pracowników. Z kolei pośrednia wykorzystuje różne narzędzia np. komunikację w mediach społecznościowych,
- komunikacja formalna i nieformalna – Z własnego doświadczenia polecam Ci zawsze sprawdzać swojego rozmówcę i tym samym dbać o wybór formy, który zależy od kontekstu i relacji. Formalna jest stosowana w środowisku zawodowym (np. rozmowa z menedżerem), nieformalna w relacjach ze znajomymi.
- komunikacja interpersonalna, masowa i intrapersonalna – interpersonalna to wymiana komunikatów między dwiema lub więcej osobami. Masowa to jednostronny przekaz do szerokiego, rozproszonego grona odbiorców (np. przez media). Natomiast intrapersonalna można określić jako wewnętrzny monolog i procesy myślowe każdego z nas.
Jakie są najlepsze przykłady komunikacji intepresonalnej?
Moim zdaniem, na podstawie przeczytanych lektur, jednym z najlepszych przykładów dobrej komunikacji interpersonalnej jest stosowanie techniki aktywnego słuchania.
Co ciekawe, według raportu Centrum Komunikacji Rozwojowej Pumble z 2025, 55% rekruterów na świecie uważa, że komunikacja werbalna jest najważniejszą umiejętnością komunikacyjną, jaką powinni posiadać kandydaci na stanowiska pracy, następnie umiejętności prezentacyjne (47%) i aktywne słuchanie (36%).
Czym jest technika aktywnego słuchania?
Kluczowe techniki aktywnego słuchania to:
- parafrazowanie, czyli powtarzanie własnymi słowami tego, co powiedział rozmówca. Na przykład: „Rozumiem, że chodzi Ci o…”, „Czy dobrze zrozumiałem, że…?” To właśnie ten przykład komunikacji interpersonalnej pozwala uniknąć nieporozumień i upewnia rozmówcę, że jest słuchany,
- klaryfikacja, oznacza po prostu zadawanie pytań otwartych, które pomagają wyjaśnić niezrozumiałe kwestie i pogłębiają dyskusję. Przykładem może być pytanie: „Czy mógłbyś powiedzieć coś więcej na ten temat?”,czy „Jakie są Twoje przemyślenia?”. Dzięki niej możesz zmniejszyć konflikty w swojej pracy.
- podsumowywanie, to bardzo istotny krok, na końcu rozmowy lub jej kluczowych etapów, warto krótko powtórzyć najważniejsze ustalenia, aby upewnić się, że wszyscy są na tej samej stronie,
- używanie zachęcających zwrotów, na przykład potakiwanie, utrzymywanie kontaktu wzrokowego i używanie krótkich komunikatów (np. “rozumiem”, “aha”) pokazuje zaangażowanie.,
- nieprzerywanie, to jedna z moich ulubionych zasad, której naprawdę warto się nauczyć, to pozwolenie rozmówcy na dokończenie myśli, mimo własnej chęci udzielenia odpowiedzi. Dzięki temu możesz pokazać szacunek i być traktowany jako dobry rozmówca.
Na czym polega komunikacja bez przemocy?
Komunikacja bez przemocy (NVC) to w skrócie model stworzony przez Marshalla Rosenberga, który łączy asertywność z empatią.
NVC składa się z czterech kroków:
- opisanie sytuacji bez oceniania i interpretacji,
- wyrażenie własnych uczuć, które pojawiły się w odpowiedzi na obserwację,
- nazwanie potrzeb, które stoją za tymi uczuciami,
- sformułowanie konkretnej prośby.
Przykładem tej formy komunikacji interpersonalnej może być zdanie zdanie: „Kiedy widzę, że spóźniasz się na spotkanie (obserwacja), czuję się zaniepokojony (uczucie), ponieważ potrzebuję mieć pewność, że zdążymy omówić wszystkie punkty (potrzeba). Czy możemy ustalić, że następnym razem przyjdziesz punktualnie? (prośba)”.
Jakie są najczęstsze błędy w komunikacji interpersonalnej?
Na podstawie badań psychologa Thomasa Gordona, można wyróżnić kilkanaście kluczowych błędów, które niszczą efektywną komunikację.
Poniżej dodałem najważniejsze z nich:
- ocenianie i krytykowanie – przyczynia się do braku zaufania i defensywności.
- niesłuchanie i przerywanie – pokazuje brak szacunku i prowadzi do nieporozumień.
- dawanie nieproszonych rad i moralizowanie – może zniechęcać i być postrzegane jako nietakt.
- przeładowanie informacjami – mówienie za dużo i za szybko sprawia, że odbiorca nie jest w stanie zapamiętać i poprawnie zinterpretować przekazu.
Najczęstszym błędem, jaki ja widuję w komunikacji jest brak słuchania. To właśnie ten błąd od samego początku skazuje rozmowę na porażkę i nieporozumienie obu stron. Do tego dochodzi frustracja, która może prowadzić do oceniania rozmówcy i spadku zaufania, niszcząc relację i ostatecznie obniżając efektywność pracy czy ogólnie relacji.
Tutaj dodaję komentarz psycholożki biznesu i założycielki AZŁ Psycholog Biznesu, Agnieszki Zacher-Łanowskiej:
“Jak w każdym przypadku, proponuję od uświadomienia sobie jak się komunikuję. Czyli włączam pełną uważność na to co mówię, w jakim celu i w jaki sposób. Dotyczy to zarówno komunikacji werbalnej jak i całego spektrum niewerbalnych przekazów”.
Co to komunikacja interpersonalna? Sekcja FAQ
Poniżej znajdziesz kilka najważniejszych pytań i odpowiedzi dotyczącej istoty komunikacji interpersonalnej. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat możesz zajrzeć na naszą stronę Krajowego Centrum Edukacyjnego, gdzie w każdym naszym wpisie znajdziesz najczęściej zadawane pytania na różne istotne tematy.
1. Czym jest reguła Mehrabiana?
Jednym z najczęściej błędnie interpretowanych założeń w komunikacji jest tzw. reguła Mehrabiana, mówiąca, że 7% przekazu stanowią słowa, 38% ton głosu, a 55% mowa ciała. Warto jednak pamiętać, że treść również ma istotne znaczenie.
2. Jak komunikować się z trudnym rozmówcą?
Niestety prowadzenie trudnych rozmów wymaga Twojego świadomego przygotowania. Niemniej możesz spróbować tych kilku kroków. Po pierwsze, przygotuj się – zbierz myśli i ustal scenariusz rozmowy, informując drugą stronę o potrzebie spotkania.
Po drugie wysłuchaj perspektywę rozmówcy, starając się zrozumieć motywacje drugiej strony, bez oceniania. Po trzecie używaj komunikatów “ja” i przedstaw swój punkt widzenia, bez oskarżeń. Kolejno wspólnie poszukajcie rozwiązań problemu, bazując na pomysłach obu stron. Osatnim krokiem jest ustalenie konkretnego planu działania na przyszłość. Pamiętaj, że najważniejszy jest brak Twojej frustracji!
3. Czy komunikacja online różni się od komunikacji bezpośredniej?
Tak, komunikacja online znacząco różni się od komunikacji twarzą w twarz. W komunikacji wirtualnej brakuje wielu sygnałów niewerbalnych, na przykład mowy ciała czy kontaktu wzrokowego, które są kluczowe dla odczytywania emocji i intencji rozmówcy. Na dłuższą metę komunikacja wyłącznie za pomocą urządzeń, może prowadzić do zakłóceń i sprawiać, że fizyczna rozmowa staje się mniej naturalna.
Polecam Ci zwrócić uwagę na to, że w środowisku online łatwiej również o rozproszenie uwagi oraz o fałszywą autoprezentację.
4. Czym różni się komunikacja interpersonalna od komunikacji masowej?
Warto pamiętać, że komunikacja interpersonalna to przede wszystkim dwustronny dialog między dwiema lub więcej osobami, który odbywa się często bezpośrednio, np. w rozmowie twarzą w twarz.
Komunikacja masowa to z kolei bardziej jednostronny, publiczny i pośredni przekaz, skierowany do szerokiego, rozproszonego grona odbiorców, bez możliwości natychmiastowej interakcji i wymiany ról między nadawcą a odbiorcą. Obecnie w komunikacji masowej używa się zazwyczaj mediów elektronicznych.
Komunikacja interpersonalna i jej zastosowanie – podsumowanie
Jak widzisz, komunikacja interpersonalna jest złożonym procesem. Niemniej polecam Ci się jej nauczyć, bo dzięki temu możesz znacznie poprawić jakość swoich relacji prywatnych, jak i zawodowych.
Zrozumienie teoretycznych fundamentów, pozwoli Ci na pamiętanie o intencji rozmówcy i zachowaniu reguł świadczących o Twojej umiejętności rozmawiania i słuchania.
Pamiętaj też, że rozwój tych kompetencji wymaga świadomej praktyki i edukacji, w tym korzystania z profesjonalnych szkoleń i warsztatów, dlatego zapraszam Cię do udziału w naszym szkoleniu z komunikacji, które przygotowaliśmy z myślą o kompleksowym rozeznaniu w tym temacie.
