Przejdź do treści 
Według badań Janine Willis i Alexandra Todorova (Princeton University), już po 100 ms patrzenia na drugą osobę, potrafimy wyrobić sobie zdanie na jej temat.
Zanim zdążysz wypowiedzieć słowo, Twój rozmówca już zdążył wyrobić sobie opinię na Twój temat. Z tego względu, opanowanie mowy ciała może zdecydować o Twoim sukcesie zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym.
Czytając ten artykuł dowiesz się, co to jest komunikacja niewerbalna, jakie są jej przykłady i komunikaty, których możesz użyć w swojej codzienności.
Co to jest komunikacja niewerbalna i dlaczego jest tak ważna?
Komunikacja niewerbalna to przekazywanie informacji bez użycia słów. Nasze komunikaty niewerbalne obejmują gesty, mimikę, postawę ciała, dystans czy kontakt wzrokowy.
To właśnie komunikacja niewerbalna nadaje kontekst naszym słowom i sprawia, że inni interpretują nasz przekaz jako spójny lub fałszywy (o czym polecam Ci pamiętać – jak to mówią, jak Cię widzą, tak Cię piszą).
Warto pamiętać badania Alberta Mehrabiana, emerytowanego psychologa z Uniwersytetu Kalifornijskiego, który podkreślał, że w przekazach emocjonalnych ponad połowa informacji płynie właśnie przez mowę ciała.
Z tego powodu to, jak siedzisz, patrzysz i gestykulujesz, ma ogromny wpływ na to, czy zbudujesz autorytet u rozmówcy, czy stracisz w jego oczach. Dlatego, jeśli interesuje Cię rozwój umiejętności miękkich, polecam Ci zerknąć do naszego poradnika na temat rozwoju umiejętności interpersonalnych.
Jak czytać najważniejsze sygnały mowy ciała?
Niewerbalna komunikacja ma kilka zasad, których z własnego doświadczenia polecam przestrzegać. Istnieje kilka sygnałów, które warto umieć odczytywać i nad, którymi warto panować, żeby lepiej porozumiewać się z najbliższymi.
Wracając na chwilę do badania Janine Willis i Alexandra Todorova, pamiętaj o tym, że ludzie najbardziej oceniają:
- atrakcyjność,
- kompetencję,
- sympatię,
- zaufanie,
- agresywność.
Dlatego warto pamiętać, że Twoja komunikacja niewerbalna również może podkreślić te cechy.
Co oznaczają gesty rąk?
Gesty rąk są różne, oto kilka z nich:
- Otwarte dłonie = sygnał szczerości i otwartości.
- Skrzyżowane ramiona = obrona, dystans.
- Nerwowe bawienie się długopisem lub zegarkiem = stres i niepewność.
A jeśli chcesz dowiedzieć się troszkę więcej, znam ciekawą pozycję od Allana i Barbary Pease, którzy w swojej książce Mowa ciała podkreślają, że to właśnie dłonie są najbardziej „szczerym” elementem ciała. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta, dłonie trudno kontrolować w stresie.
Postawa ciała i jej wpływ na odbiór
Pamiętaj o swojej sylwetce! Wyprostowana sylwetka i otwarta klatka piersiowa budują wizerunek pewności siebie, nawet jeśli w głębi siebie nie czujemy się komfortowo z daną sytuacją. Natomiast zgarbiona postawa sugeruje brak energii lub uległość. A tego przecież nie chcemy!
Kontakt wzrokowy jako narzędzie komunikacji niewerbalnej
Czy wiesz, badanie Sophie Wohltjen i Thalii Wheatley (2021), opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences, pokazało, gdy rozmówcy są wyjątkowo zaangażowani, utrzymywanie kontaktu wzrokowego zwiększa postrzeganą szczerość i zaangażowanie? Dzięki temu możesz zwiększyć intensywność przekazu i poprawić swój kontakt z rozmówcą.
Mimika twarzy = uniwersalne emocje
„Emocje to proces, szczególny rodzaj automatycznej oceny, na którą wpływa nasza ewolucyjna i osobista przeszłość. Dzięki niej czujemy, że dzieje się coś ważnego dla naszego dobrostanu, a zestaw zmian psychologicznych i zachowań emocjonalnych zaczyna radzić sobie z tą sytuacją”.
Tak rolę tego co pokazujemy na twarzy opisuje amerykański psycholog, dr Paul Ekman, który jest pionierem w dziedzinie badań emocji i ich ekspresji.
Mówiąc o emocjach, zdecydowanie polecam Ci (z własnego doświadczenia osoby, która na co dzień pracuje z ludźmi) naukę rozpoznawania napięcia i tego, jak radzić sobie z nim w praktyce. Pomoże Ci w tym wpis na temat tego, jak rozwiązywać konflikty w pracy.
Jak najlepiej stosować komunikację niewerbalną w praktyce?
Nie tylko w życiu codziennym, ale i bardziej wymagających konkretnych wydarzeniach pamiętaj o swojej postawie i zachowaniu.
Rozmowy w pracy
W rozmowach kwalifikacyjnych i negocjacjach biznesowych postaw na:
- silny uścisk dłoni, ale nie zbyt mocny,
- częsty kontakt wzrokowy,
- otwartą postawę – brak skrzyżowanych ramion.
Kliknij tutaj, żeby przeczytać więcej o skutecznych negocjacjach.
Relacje z otoczeniem
W relacjach osobistych, czy na randkach pamiętaj o:
- lekkim uśmiechu i nachyleniu ciała w stronę rozmówcy, dzięki temu pokażesz swoje zainteresowanie,
- lustrzanym odbiciu (tzw. mirroring) = jest to powielanie gestów i podświadome budowanie więzi.
Wystąpienia publiczne
Podczas prezentacji zwróć uwagę na:
- gesty wspierające Twoje słowa, na przykład machanie wygląda niekorzystnie, ale możesz użyć lekkich ruchów dłonią, żeby podkreślić wagę swoich słów,
- stałą postawę ciała, unikaj „huśtania się”,
- kontakt wzrokowy z różnymi częściami sali.
Jakie są najczęstsze błędy w interpretacji mowy ciała?
Błędy w interpretacji komunikatów niewerbalnych często przekładają się na brak lub dobre umiejętności pracy w zespole.
Do najczęstszych błędów komunikacji niewerbalnej należy:
- koncentracja na pojedynczym geście – np. skrzyżowane ręce mogą oznaczać to, że Twojemu rozmówcy jest po prostu zimno, a nie, że jest wrogo nastawiony,
- ignorowanie kontekstu kulturowego – np. gesty w Polsce mogą znaczyć coś innego w Japonii,
- nadinterpretacja – z własnego doświadczenia, osoby, która często zwraca uwagę na każdy szczegół zachowania rozmówcy, pamiętaj, że nie każdy grymas to od razu kłamstwo.
Czym jest mowa niewerbalna? FAQ
W tej sekcji znajdziesz odpowiedzi na wybrane 4 pytania, które pozwolą Ci na jeszcze lepsze zrozumienie tego, jak komunikować się za pomocą gestów i mimiki.
A jeśli chcesz rozwijać swoje kompetencje jeszcze szerzej, zobacz nasze profesjonalne szkolenia, które pomogą Ci opanować także inne kluczowe aspekty efektywnej współpracy i bycie sprawnym liderem.
1. Czy można nauczyć się kontrolować mowę ciała?
Tak, zdecydowanie możesz nauczyć się kontrolować swoje komunikaty niewerbalne, ale uprzedzam, czasem jest to trudne.
Polecam Ci różne ćwiczenia (np. przed lustrem), obserwację i świadome praktykowanie – zdecydowanie pomogły mi techniki aktywnego słuchania, które wpłynęły również na sposób, w który się komunikuję z innymi.
2. Jakie gesty świadczą o kłamstwie?
Nie ma jednego gestu, który jednoznacznie świadczy o tym, że Twój rozmówca Cię okłamuje. Musisz patrzeć na zestaw sygnałów (np. mikroekspresje, unikanie kontaktu wzrokowego i zdecydowanie na niespójność słów i ciała).
“Gdy ktoś mówi: „Nie mam z Tobą żadnego problemu”, ale unika kontaktu wzrokowego, na jego twarzy pojawia się napięcie a w głosie słychać niepokój… to z większym prawdopodobieństwem zaufamy właśnie tym elementom.”
Komentuje Justyna Stangreciak, specjalistka ds. prowadzenia komunikacji wewnętrznej, liderka komunikacji i rozwoju liderów w Kellanova.
3. Jak interpretować skrzyżowane ręce?
To zależy od kontekstu rozmowy. Skrzyżowane ręce w mowie niewerbalnej mogą oznaczać obronę, zimno, ale też zwyczajną wygodę. W takiej sytuacji zwróć uwagę na ton głosu rozmówcy i to, o czym mówi.
4. Czy komunikacja niewerbalna różni się kulturowo?
Tak, np. kontakt wzrokowy w USA oznacza pewność siebie, a w Japonii – brak szacunku. Moja wskazówka – przed wybraniem się do innego kraju sprawdź podstawy etykiety, dzięki temu odnajdziesz się w każdym kręgu kulturowym, nawet jeśli odstaje od Twojego.
Co warto wiedzieć o komunikacji niewerbalnej? Podsumowanie
Zdecydowanie warto zapamiętać, że pierwsze wrażenie o rozmówcy wyrabiamy naprawdę szybko. Z tego powodu warto opanować i świadomie kontrolować własną mowę ciała. Pamiętaj także o tym, żeby gesty interpretować w całości i osadzać je w kontekście, bo inaczej można je źle zrozumieć i zmienić swoje nastawienie do osoby, z którą się rozmawia.
A jeśli chcesz opanować sztukę komunikacji niewerbalnej na profesjonalnym poziomie? Zapisz się na profesjonalne szkolenie z komunikacji. Sprawdź też nasz artykuł nt. psychologicznych technik wywierania wpływu.
