Zintegrowany System Kwalifikacji – Co to Jest?

Badanie Pearson VUE z 2021 wykazało, że dzięki certyfikacji aż 91% respondentów wzmocniło zaufanie do własnych umiejętności.

Przekucie doświadczenia zawodowego w konkretny certyfikat może przynieść korzyści zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. W Polsce umożliwia to Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK), który pozwala sformalizować kompetencje zdobyte w praktyce.

Z tego artykułu dowiesz się, czym jest ZSK, jak działa i w jaki sposób zdobyć certyfikat na podstawie doświadczenia zawodowego.

Czym jest ZSK?

Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK) to ogólnopolski system umożliwiający formalne potwierdzenie wiedzy, umiejętności i kompetencji zdobytych w różny sposób. Umożliwia on uzyskanie certyfikatu potwierdzającego kwalifikacje, nawet jeśli były one zdobyte poza systemem edukacji, np. w wyniku samokształcenia, udziału w różnych formach szkoleń czy pracy zawodowej.

ZSK działa na zasadzie walidacji kompetencji, dzięki czemu umożliwia każdej osobie potwierdzenie kwalifikacji niezależnie od sposobu ich pozyskania. Ważną informacją jest również fakt, że certyfikaty ZSK są uznawane nie tylko w Polsce, ale także w całej Unii Europejskiej.

Co to jest walidacja kompetencji?

Walidacja kompetencji to proces sprawdzania, czy dana osoba posiada wiedzę, umiejętności i kompetencje wymagane dla danej kwalifikacji.

To, czy dana osoba reprezentuje wymagany poziom umiejętności, instytucja certyfikująca sprawdza różnymi sposobami, za pomocą np.:

• testów praktycznych,
• rozmów z egzaminatorami,
• analizy portfolio,
• zadań sytuacyjnych.

Dopiero po zakończeniu całego procesu walidacji kompetencji uzyskuje się certyfikat zgodny z PRK (Polską Ramą Kwalifikacji).

Jak uzyskać certyfikat Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji? — krok po kroku

Może jesteś doświadczonym pracownikiem, który potrzebuje udokumentować posiadane kompetencje? A może jesteś pracodawcą i chcesz potwierdzić umiejętności swojej kadry, by zwiększyć swoją wiarygodność podczas przetargów czy audytów ISO?

W obu przypadkach polecam Ci podjąć próbę uzyskania certyfikatów ZSK. Powiem Ci teraz, jak możesz to zrobić w 5 krokach.

Krok 1: dokonaj samooceny

Robert Śliwiński, zastępca kierownika Zakładu Ocen Technicznych, trafnie zauważa, że w ZSK liczą się przede wszystkim wiedza, umiejętności i kompetencje oraz to, czy ktoś potrafi je wykorzystać w życiu nie tylko zawodowym, ale też społecznym.

Dlatego też na początek przyjrzyj się własnym umiejętnościom. Zastanów się, jakie są Twoje mocne i słabe strony. Myślę, że możesz też poprosić swoich współpracowników oraz klientów o wypełnienie anonimowej ankiety. Dzięki niej będziesz mógł zorientować się, jak postrzegają Cię inni.

Jeśli jesteś menedżerem lub właścicielem firmy, musisz przyjrzeć się kompetencjom całego zespołu. Uważam, że świetnym rozwiązaniem będzie tu przeprowadzenie oceny 360. Ta kompleksowa metoda oceny pozwoli Ci określić poziom nie tylko umiejętności technicznych pracowników, ale także kompetencji miękkich, np. umiejętności interpersonalnych.

Zdaję sobie sprawę, że niektórym czytelnikom ten krok może wydawać się zbędny, lecz z doświadczenia wiem, że nie należy go bagatelizować. Jego celem jest bowiem świadome wybranie tych kwalifikacji, których wymagania spełniasz Ty lub pracownik.

Listę certyfikowanych kwalifikacji oraz szczegółowe informacje dotyczące wymagań znajdziesz na oficjalnej stronie ZSK.

Krok 2: skorzystaj z pomocy doradztwa kwalifikacyjnego

Kim jest doradca kwalifikacyjny? Jest to osoba, która wspiera kandydatów w wyborze odpowiedniej kwalifikacji, pomaga przeanalizować wymagania i określić dalsze działania.

Skorzystanie z jego pomocy będzie stanowić zarówno pomoc techniczną, jak i strategiczne wsparcie w budowaniu ścieżki rozwoju dla osoby zainteresowanej uzyskaniem certyfikatu. Nawet jeśli znasz doskonale swoje mocne i słabe strony, doradca dokona oceny Twojego potencjału, pomoże dopasować kwalifikacje oraz opracować indywidualny plan działania.

Taki plan może obejmować:

• tworzenie portfolio,
• udział w dodatkowych kursach i szkoleniach (np. Krajowego Centrum Edukacyjnego),
• przebieg walidacji i certyfikacji.

Krok 3: przygotuj portfolio

Kolejnym krokiem jest zebranie dowodów, które potwierdzą posiadane przez Ciebie kompetencje.

Do portfolio można załączyć:

• dokumenty (np. certyfikaty kursów online),
• opisy zrealizowanych projektów,
• przykłady własnych działań,
• nagrania,
• zdjęcia,
• raporty,
• opinie od menedżera lub pracodawcy.

Pamiętaj, że portfolio to podstawa w procesie walidacji. Powinno być ono przede wszystkim zgodne z wymaganiami charakterystycznymi dla danej kwalifikacji.

Krok 4: przystąp do oceny

Teraz przyszła pora na przystąpienie do procesu oceny walidacji. Formalna ocena Twoich umiejętności jest przeprowadzana przez Instytucję Walidującą (IW). Jak już wspomniałam, egzamin może mieć różną formę.

Pamiętaj, że do tej formy sprawdzenia efektów uczenia musisz podejść bardzo dobrze przygotowany.

Jak zauważa Maciej Tauber, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego oraz lider projektu “Wspieranie dalszego rozwoju Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w Polsce” (ZSK 6)”:

“Jak masz efekty uczenia się wskazane dla danej kwalifikacji, to musisz je potwierdzić wszystkie – nie 20 proc., nie 40 proc.”.

Żeby więc zaliczyć proces walidacji, egzamin musisz zdać w 100%.

Krok 5: poczekaj na certyfikat

Po zaliczeniu walidacji Instytucja Certyfikująca (IC) wydaje kandydatowi oficjalny certyfikat Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

Taki dokument zawiera:

• nazwę kwalifikacji,
• poziom PRK,
• dane IC,
• numer wpisu Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (ZRK).

Pamiętaj, że cały proces uzyskiwania certyfikatu ZSK może trwać nawet kilka miesięcy. Dlatego polecam Ci zaplanować go ze stosownym wyprzedzeniem.

Jak zdobyć certyfikat Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji? Pytania i odpowiedzi

Być może w Twojej głowie zrodziły się dodatkowe pytania dotyczące ZSK oraz procesu walidacji. To zupełnie zrozumiałe. Szczególnie osobie początkującej, niemającej styczności z tym systemem, proces uzyskiwania certyfikatu może wydać się skomplikowany.

Dlatego w tej sekcji udzielę odpowiedzi na 4 często zadawane pytania.

1. Dlaczego warto zdobyć certyfikat Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji?

Pozytywny wpływ certyfikacji na pracownika i pracodawcę potwierdzają liczne badania. Na przykład badanie Pearson VUE z 2021 wykazało, że dzięki certyfikacji aż 91% respondentów wzmocniło zaufanie do własnych umiejętności, 76% czuło się bardziej szanowanych przez swoich kolegów, a 76% stwierdziło większą satysfakcję z pracy. To z kolei przekłada się na m.in. szybkość i jakość wykonywanej pracy.

Jeśli jesteś pracownikiem, możesz zyskać m.in.:

• oficjalne potwierdzenie swoich umiejętności,
• zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku pracy,
• wzmocnić pewność siebie,
• otworzyć drzwi do awansu.

Z kolei, jeśli jesteś właścicielem firmy, to certyfikaty ZSK pracowników:

• zwiększą Twoją wiarygodność w oczach klientów,
• dadzą przewagę w przetargach,
• zmotywują pracowników,
• wygenerują niższe koszty niż pełne szkolenie kadry od podstaw.

Sławomir Jagieła, dyrektor Uniwersytetu VIZJA, wskazuje także na to, że ZSK pozwala zarówno pracownikom, jak i pracodawcom lepiej dostosować się do zmieniającego się rynku pracy.

2. Kwalifikacje, z jakich branż są dostępne ZSK?

ZSK obejmuje kwalifikacje wielu sektorów rynku pracy, np.:

• branża IT (zarządzanie projektami IT, administracja sieciami, tworzenie aplikacji),
• marketing i sprzedaż (kampanie reklamowe online, obsługa klienta e-commerce),
• branża techniczna (montaż systemów fotowoltaicznych, serwis elektroniki),
• zarządzanie i HR (rekrutacja, zarządzanie zespołem, planowanie budżetu),
• rzemiosło i usługi (florystyka, stylizacja paznokci, kosmetyka).

Warto zaznaczyć, że ZSK pozwala także na zdobycie certyfikatu z obszarów wskazywanych jako tzw. kompetencji przyszłości. Kwalifikacje z zakresu m.in. analizy procesów biznesowych, tworzenia aplikacji, zarządzania bezpieczeństwem wpisują się w ramy umiejętności wykazanych w The Future of Jobs Report 2025 jako kompetencje jutra.

3. Ile poziomów ma Polska Rama Kwalifikacyjna?

PRK ma 8 poziomów. Każdy z nich opisuje konkretny stopień zaawansowania wiedzy, umiejętności i kompetencji, wymaganych do wykonywania określonych zadań zawodowych.

Pierwszy poziom obejmuje proste zadania, najczęściej wykonywane pod nadzorem. Z kolei ostatni poziom zaawansowania wiąże się z umiejętnością rozwiązywania złożonych problemów badawczych oraz tworzeniem innowacyjnej wiedzy.

4. Jaki jest koszt uzyskania certyfikatu w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji?

Koszt uzyskania certyfikatu w ZSK zależy od IC i rodzaju kwalifikacji. Ceny są ustalane indywidualnie i zwykle mieszczą się w przedziale od ok. 400 zł do ok. 1500 zł.

Na wysokość tych opłat wpływa, m.in.:

• poziom kwalifikacji PRK,
• forma egzaminu,
• zakres oceny.

Pamiętaj, że podczas procesu walidacji mogą się pojawić dodatkowe koszty, związane np. z płatną usługą doradczą bądź pomocą w przygotowaniu portfolio. Mimo wszystko, uważam, że powinieneś spojrzeć na zdobywanie certyfikatu, jak na inwestycję, a nie zbędny koszt.

Co to jest Zintegrowany System Kwalifikacji? Podsumowanie

Współcześnie wiele umiejętności nabywamy w wyniku doświadczenia zawodowego. Niemniej jednak współczesny rynek wymaga okazania dowodów zdobytych kwalifikacji. Zdobycie certyfikatu, który będzie poświadczeniem zdobytych poza systemem edukacji umiejętności, umożliwia Zintegrowany System Kwalifikacji.

Aby uzyskać taki certyfikat, należy przejść przez proces walidacji, a więc:

• określić, czy spełnia się wymogi pożądanej kwalifikacji,
• stworzyć portfolio,
• uzupełnić wiedzę,
• zdać egzamin w określonej formie.

W uzupełnieniu wiedzy mogą pomóc Ci specjalistyczne szkolenia dla firm, które pomogą Twoim pracownikom przebrnąć przez proces uznawania kwalifikacji.

Pamiętaj, że na kursy online możesz otrzymać wsparcie finansowe. Jeśli interesuje Cię ten temat, zachęcam Cię do lektury artykułu, w którym znajdziesz odpowiedzi na 14 pytań o dofinansowaniach.