Jak wylicza McKinsey, regularne użycie metod design thinking podnosi zyski o 56% w porównaniu z organizacjami, które ich nie wykorzystują.
Design Thinking to inaczej myślenie projektowe, czyli metoda, którą w obecnych czasach każdy lider powinien znać i wykorzystywać. Jest niezwykle przydatna w wizualizacji projektów i zarządzaniu zespołami.
Z tego powodu przygotowałam dla Ciebie 5 etapów myślenia projektowego, o których warto wiedzieć i wdrożyć do swojej praktyki.
Czym jest design thinking i dlaczego warto go stosować?
Design thinking to metoda rozwiązywania problemów, która łączy kreatywność, eksperymentowanie, żeby stworzyć rozwiązania pożądane przez użytkowników, a do tego wykonalne technologicznie i opłacalne biznesowo.
Popularność metody design thinking zawdzięczamy środowisku Stanford d.school, które rozwinęły zestaw narzędzi i mindsetów do pracy projektowej. Polecam zaglądnąć na tę stronkę, żeby zobaczyć, jak kreatywnie jest zrobiona, a przy okazji sprawdzić ich darmowe toolkity i karty do ćwiczeń.
Design thinking zwiększa trafność rozwiązań w pracy, a do tego buduje kulturę współpracy w zespole.
Jak wygląda proces Design Thinking? 5 kluczowych etapów
Żeby pokazać Ci, jak wyglądają etapy design thinking, posłużę się porównaniem do budowy domu. Najpierw poznajesz mieszkańców (empatyzujesz), potem rysujesz brief i plan (definiujesz problem), generujesz pomysły na układ i funkcje (tworzenie idei), stawiasz makietę z kartonu (prototyp), a na końcu zapraszasz ludzi na „dzień otwarty” i poprawiasz, co nie działa (wykonujesz testy).
Etap 1: Empatyzacja – jak zrozumieć potrzeby użytkownika?
Jak zrozumieć potrzeby człowieka, z którym masz pracować? W praktyce warto prowadzić z ludźmi wywiady pogłębione, uczyć się aktywnie słuchać rozmówców i starać się zrozumieć ich podejście.
Przykład w praktyce? W projekcie Sii Polska użycie design thinking pomogło zaprojektować usługę testową dla zespołu software. Początkowe badania i empatyzacja były punktem wyjścia do zdefiniowania zakresu usługi i usprawnienia współpracy.
Etap 2: Definiowanie problemu – jak sformułować właściwe wyzwanie?
Czym jest definiowanie problemu? W praktyce oznacza to przerobienie obserwacji na konkretny problem projektowy. Czyli razem z zespołem wychodzicie z pytania: Jak moglibyśmy poprawić/zmienić/usprawnić? itp.
Przykładem niewłaściwego zdefiniowania problemu jest zdanie: „Stwórzmy aplikację lojalnościową”. Lepsze zdefiniowanie: „Jak moglibyśmy skrócić czas wyboru oferty o 40% dla nowego klienta?” W mojej praktyce bardzo dobrze działa metoda SMART, dzięki, której o wiele lepiej zaczęłam rozumieć problemy i formułować pytania.
Etap 3: Ideacja – najlepsza technika generowania pomysłów
Z doświadczenia wiem, że najlepiej jest zacząć od burzy mózgów. Dzięki temu łatwo od samego początku wybrać najlepsze kilka pomysłów w kreatywny sposób. Bardzo ważny jest tu jednak brak oceny, żeby nie doprowadzić do konfliktu w pracy.
Najpierw polecam Ci usiąść z zespołem i wymienić się swoimi pomysłami, a dopiero później zrobić głosowanie i priorytetyzację. A jeśli chcesz poczytać więcej o narzędziach do zarządzania projektami, znajdziesz je tutaj.
Etap 4: Prototypowanie – jak szybko testować rozwiązania?
Czym jest prototypowanie? To wybranie sposobu (możliwie najtańszego) do zmaterializowania danego pomysłu. To etap design thinking, w którym tworzysz szybkie reprezentacje danego rozwiązania, żeby sprawdzić, czy wszystko działa przed inwestycją w projekt.
Może być to:
- papierowy szkic,
- projekt w Canvie,
- odegranie rozmowy z klientem,
- makieta procesu itp.
W praktyce oznacza to… najtańszy możliwy sposób „zmaterializowania” pomysłu: papierowy szkic, klikany prototyp w Figma, role-play rozmowy z klientem czy makieta procesu.
Etap 5: Testowanie – dlaczego feedback jest kluczowy?
Testowanie jest niezwykle ważne. Moim zdaniem to właśnie feedback jest podstawą sukcesu zadania. Dzięki niemu jesteś w stanie poznać perspektywę zespołu i stać się lepszym liderem.
Do tego polecam zajrzeć na stronę Krajowego Centrum Edukacyjnego, gdzie znajdziesz specjalistyczne i certyfikowane kursy, które Ci w tym pomogą
Co dokładnie powstaje po każdym etapie design thinking
Po każdym etapie powinieneś mieć konkretne zasoby, których możesz użyć:
- empatyzacja: notatki z wywiadów, mapy empatii/journey, lista insightów,
- definiowanie: POV (problem statement), cele szczegółowe,
- ideacja: tablica pomysłów, lista priorytetów, decyzja (koncept A/B),
- prototyp: szkice/klikalny plik, scenariusze testowe, hipotezy,
- testy: wyniki zadań, cytaty/wideo, wnioski + decyzja.
Jakie są najlepsze cechy do design thinking?
Poznaj kilka cech, którymi powinien się cechować dobry leader, który pracuje na tej metodzie:
- empatia – w praktyce: zadajesz pytania o zachowania, nie opinie; potrafisz „wejść w buty” użytkownika bez oceniania,
- ciekawość (mindset badacza) – w praktyce: drążysz „dlaczego?”, 5 razy, szukasz wyjątków od reguły,
- tolerancja niejednoznaczności – w praktyce oznacza to, że potrafisz ruszyć z działaniami pomimo niepełnego obrazu projektu, działasz, choć obraz nie jest pełny; umiesz zawiesić ocenę,
- skłonność do działania – czyli pokazywanie działania, a nie tylko mówienie o nim,
- odporność psychiczna – feedback traktujesz, jak paliwo do działania, a nie atak
- pokora – łatwo przychodzi Ci przyznanie się do niewiedzy i prośba o opinie zespołu,
- umiejętności współpracy – aktywnie włączasz różne perspektywy, domykasz decyzje.
- zorganizowanie – porządkujesz zadania, zamykasz je i dokumentujesz wnioski.
Dlaczego tak ważne jest, aby wzmocnić te cechy? Jak podaje badanie mcKinsey, mniej niż 5% ankietowanych przez nich respondentów stwierdziło, że ich liderzy potrafią podejmować obiektywne decyzje projektowe (na przykład dotyczące rozwoju nowych produktów lub wejścia do nowych sektorów).
Jak używać myślenia projektowego w życiu codziennym?
Myślenie projektowe to nie tylko warsztaty w pracy. To fajna metoda do ogarniania zwykłych, codziennych spraw:
Remont/pokój do pracy
- Empatyzacja: Jak naprawdę korzystasz z przestrzeni? Kiedy jest głośno? Co Cię frustruje?,
- definiowanie: „Jak mogę zorganizować biurko tak, by w 30 sekund móc mieć ‘tryb spotkania’ i ‘tryb pisania’?”,
- ideacja: 10 szybkich szkiców ustawienia (biurko bokiem, regał jako ekran akustyczny, listwa z kablami),
prototyp: Taśma malarska na podłodze = „zarys” przyszłych mebli; karton jako makieta półek, - test: Po tygodniu – co działa, co poprawić?
Plan posiłków i zakupów
- Empatyzacja: Czas, budżet, preferencje domowników,
- definiowanie: „Jak ułożyć 5 kolacji w 30 min każda, za 100 zł/tydzień i jedną listą zakupów?”,
- ideacja: 3 warianty jadłospisu (np. wege/mięsny/mix).
- prototyp: „Tydzień próbny” z prostą tabelą i porcją „na jutro”,
test: Zmierz realny czas gotowania i liczbę „awaryjnych zamówień”.
Organizacja domowej imprezy/urodzin
- Empatyzacja: Goście z dziećmi? Dojazd? Alergie?
- definiowanie: „Jak zrobić przyjęcie, gdzie 80% czasu goście spędzą razem, a nie w korku do kuchni?”,
- ideacja: Układ stref (jedzenie, rozmowy, kids corner), prosta gra integracyjna,
- prototyp: Rozstaw krzesła „na sucho”, przejdź „ścieżkę gościa” od wejścia po stół,
- test: Poproś 1–2 osoby o wcześniejszy „spacer generalny” i feedback.
Moim zdaniem w takim domowym projektowaniu myślenia klucz jest jeden – małe prototypy i szybkie poprawki zamiast wielkich planów. Dokładnie tak jak w projektach, tylko tu „produktem” jest Twoja przestrzeń, plan dnia albo doświadczenie gości.
Metoda design thinking – jakie są najczęściej zadawane pytania?
Poniżej wybrałam 5 najczęściej padające pytania odnośnie do tego, co to jest design thinking i jak go wdrażać.
1. Kiedy stosować design thinking?
Kiedy tego potrzebujesz. Możesz użyć tej metody de facto w każdym projekcie.
Jak opowiada Magdalena Macko-Gizińska, która posiada ponad 20-letnie doświadczenie w branży finansowej odnośnie do design thinking w Banku Millenium:
“Myślę, że nawet jeśli firmy z niej korzystają, to bardziej w projektowaniu aplikacji mobilnych i rozwiązań elektronicznych, niż w tradycyjnym serwisie”.
2. Jakie narzędzia wspierają design thinking?
Jeśli chodzi o narzędzia cyfrowe to zdecydowaie polecam Miro (do tworzenia map empatii) czy Figmę, żeby stworzyć szybkie prototypy projektu. A w sferze offline możesz wykorzystać zwykłe karteczki, markety czy chociażby klocki lego. Najważniejsza jest odpowiednia motywacja pracowników do działania.
3. Jakie są najczęstsze błędy przy wdrażaniu design thinking?
Z mojego doświadczenia wynika, że zespoły najczęściej „wykładają się” na:
- braku wsparcia kierownictwa,
- pomijaniu etapu empatyzacji,
- braku tworzenia prototypów i testowania projektu,
- nieodpowiednich silosach – np. marketing projektuje coś, IT coś innego, a sprzedaż dowiaduje się na końcu.
Czy DT sprawdza się w małych firmach?
Tak, oczywiście. Możesz startować nawet od rozmów z kilkoma klientami i prostych prototypów (np. makiet w Figmie). Dzięki temu masz niskie koszty, a szybko się uczysz.
5. Kto wymyślił myślenie projektowe?
Design thinking wyrósł z myślenia o projektowaniu, jako sposobie rozwiązywania problemów. Najmocniej rozwinął się na Stanford w latach 80-90 i dzięki Timowi Brownowi CEO IDEO, globalnej firmy projektowo-innowacyjnej słynącej właśnie z rozwinięcia koncepcji design thinking. Stamtąd metoda ta trafiła już do biznesu.
Jakie są najlepsze praktyki design thinking? Najważniejsze wnioski
5 etapów design thinking to:
- empatyzacja,
- definiowanie,
- ideacja,
- prototyp,
- test.
Dzięki tej metodzie:
- uczysz się realnej współpracy w zespole i z klientem,
- zmniejszasz ryzyko niepowodzenia projektu,
- zwiększasz trafność i skuteczność rozwiązania.
Podsumowując, design thinking to potężne narzędzie w arsenale każdego menedżera projektów. Chcesz wdrożyć DT razem z Agile i Scrum – krok po kroku i na żywych przykładach? Sprawdź nasze szkolenie z zarządzania projektami. A jeśli interesuje Cię rozwój swoich kompetencji zarządzania, sprawdź, czym jest metodyka Kanban.
