Zastanawiasz się czym jest dieta bezglutenowa? Stoisz przed ostateczną decyzją podjęcia się kuracji?

Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego na temat diety bezglutenowej, mechanizmów jej działania, zalet i wad stosowania.

Poznasz jadłospisy, przygotujesz na możliwe efekty. Zacznijmy od podstaw, przybliżając definicję produktów zbożowych oraz glutenu.

Jeśli zastanawiasz się nad świadomym żywieniem i umiejętnością układania profesjonalnych jadłospisów, możesz rozważyć kurs dietetyki online. Nauczysz się nie tylko jak układać diety, ale również zdobędziesz wiedzę i umiejętności potrzebne do zdrowego i świadomego życia.

Zboża i produkty zbożowe

Zboża i powstałe z ich przetworzenia produkty, stanowią podstawę żywienia człowieka.

W zdrowej diecie, powinniśmy skupić się głównie na węglowodanach złożonych, ponieważ sacharydy stanowią największy odsetek procentowy dobowego zapotrzebowania na składniki odżywcze.

Produkty pełnoziarniste są bogate w błonnik i są odżywczo cenniejsze od wysokoprzetworzonej żywności (np. chrupkie płatki śniadaniowe lub t.zw. błyskawiczne).

Zboża zawierają mikroelementy takie jak: żelazo, selen, cynk, miedź, mangan oraz wspomniany błonnik, który pobudza pracę jelit.

Rodzaj węglowodanów i ich zawartość w pożywieniu, ma istotny wpływ na stan zdrowia człowieka. Nadmiar lub niedobór węglowodanów w diecie zwiększa ryzyko rozwoju chorób dietozależnych – cukrzycy, miażdżycy, otyłości i nowotworów.

Czym jest gluten?

Owocem zbóż jest ziarniak – ziarno, w którego skład wchodzi: bielmo, zarodek i okrywa owocowo-nasienna (łuska). Zarodek jest najważniejszą częścią ziarna zbóż.

Gluten to kompleks białek znajdujących się w zarodku: pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa, ich pochodnych oraz odmian mieszańcowych (tj. pszenżyto). Gluten jest mieszaniną białek roślinnych gliadyny i gluteiny.

To dzięki obecności glutenu w wyrabianym cieście na chleb (lub do spodu pizzy), struktura jest lepko-sprężysta (elastyczna, kleista, ciągliwa), a tekstura właściwa.

Gluten wiąże tłuszcz z wodą, emulguje i stabilizuje. Dla wielu osób codzienność bez świeżego, pachnącego chleba glutenowego nie jest po prostu możliwa.

Pieczywo stanowi podstawę wielu śniadań, a produkty zbożowe to idealny pomysł na zdrowy posiłek. Gluten jest doskonałym nośnikiem aromatów, dlatego dodawany jest również do przypraw (walory smakowe).

Żyto, zwane zbożem europejskim (78,7% produkcji w Europie Północnej) i pszenica, to najpopularniejsze rośliny uprawne. Pszenica oprócz węglowodanów, zawiera również do 15% białka, z którego aż 80% przypada na gluten.

Zatem rodzi się pytanie, dlaczego białko występujące naturalnie w zbożu, wzbudza tyle kontrowersji?

Kiedy gluten staje się problemem?

Część społeczeństwa cierpi na przewlekłe bóle brzucha, biegunki, wzdęcia, zaparcia, nudności, bóle głowy, bole kończyn, uczucie ciągłego zmęczenia.

Do niespecyficznej listy objawów, może dołączyć anemia, zmiany skórne (w tym AZS) oraz schorzenia związane z układem nerwowym.

Przyczyną tych dolegliwości, może być pewien rodzaj nadwrażliwości lub choroba związana z glutenem w diecie. Najwięcej białka zawierają ziarna pszenicy, w których znajduje się aż 20 alergenów mogących wywołać alergię pokarmową.

Jeśli nasz organizm rozpoznaje gluten jako toksynę, rozpoczyna się bitwa – komórki odpornościowe walczą z wrogiem. Pojawia się stan zapalny, którego skutki mogą przebiegać łagodnie (np. zmęczenie, wzdęcia) lub ciężko (np. anemia, utrata masy ciała). Czy wiesz, że, 6% ludzi na świecie odczuwa dolegliwości związane z nadwrażliwością na gluten.

Potrzeba maksymalizacji plonów oraz szereg innych oczekiwań człowieka względem natury, wymusiła modyfikacje genetyczne żywności.

Wskazuje się, że czynniki środowiskowe mają istotny wpływ na rozwój współczesnych chorób. Nie do końca poznane są jednak przyczyny rozwoju schorzeń, związanych z nieprawidłową reakcją organizmu na gluten.

Sądzono, że stare odmiany pszenicy tj. samopsza, płaskurka czy orkisz, zawierając mniej glutenu, są bezpieczniejsze dla „bezglutenowców”.

Niestety, osoby cierpiące na nietolerancję, alergię czy celiakie, nie mogą spożywać pochodnych ich produktów, gdyż ta ilość glutenu wystarczy, by wywołać niepożądane objawy.

Dieta bezglutenowa

Dieta bezglutenowa zyskała miano modnej i popularnej. Nagłośniona przez kampanie marketingowe, promowana przez artystów. Produkty bezglutenowe przyciągają uwagę, ponieważ sklepy spożywcze, piekarnie czy punkty gastronomiczne starają się zachęcać klientów do ich kupowania.

Ten rodzaj diety eliminacyjnej jest przedmiotem wielu badań naukowych i przyczyną społecznej dyskusji wzbudzającej wiele kontrowersji wśród dietetyków.

Dieta bezglutenowa kojarzy się ze zdrowiem, a glutenowa z jego brakiem. A wszystko zaczęło się od jednostki chorobowej zwanej celiakią. Zatem – gluten to nasz wróg czy przyjaciel?

Dieta bezglutenowa – dla kogo?

Żywienie w różnego rodzaju nietolerancjach żywieniowych, polega na zastosowaniu diety eliminacyjnej, którą jest np. dieta bezglutenowa. Rozpoznanie nietolerancji, odróżnienie jej od alergii, nadwrażliwości czy choroby dietozależnej – jest czasami bardzo trudne. Eliminację stosuje się w celu rozpoznania reakcji organizmu na brak określonego składnika w jadłospisie.

Dieta eliminacyjna powinna zostać skonsultowana z lekarzem, a jej zastosowanie powinno wynikać ze wskazań medycznych. Samodzielne podejmowanie restrykcji żywieniowych, może być przyczyną trudności w kwestii diagnozowania oraz źródłem niedoborów w organiźmie.

Dieta bezglutenowa skierowana jest do osób wymagających wyłączenia tego składnika z codziennej diety.

Dostępność produktów bezglutenowych ułatwia dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Dieta bez glutenu nie jest bez smaku – dania mogą być pyszne, kolorowe, bogate w różnorodne składniki, a przede wszystkim zdrowe.

Choroby o podłożu genetycznym wymagają stosowania się do zaleceń diety bezglutenowej właściwie przez całe życie. Okresowe nietolerancje mogą wymusić czasową zmianę nawyków (odstawienie glutenu), aż do ustąpienia objawów ze strony np. przewodu pokarmowego.

Produkty zawierające gluten

Gluten znajduje się w wielu produktach spożywczych, w tym m.in.:

• Mąki i pieczywo: pszenne, żytnie i z odmian „starej” pszenicy: orkisz, płaskurka, samopsza
• Makarony: pszenica zwykła, pszenica durum, gruboziarnista mąka z pszenicy durum – semolina (zawiera gluten, tolerowana jest przez niektóre osoby z alergią)
• Płatki: orkiszowe, owsiane, kukurydziane (z dodatkiem słodu jęczmiennego lub z zanieczyszczonej glutenem mąki)
• Kasze: jęczmienna, pęczak, manna
• Otręby
• Przyprawy w tym: ketchup, majonez, koncentraty, sosy
• Produkty mleczne: jogurty, sery, śmietana
• Mięso i przetwory mięsne: wędliny, mięso mielone (w tym pakowane),
• Przetwory rybne
• Słodycze: ciasta, herbatniki, czekolady, cukierki, lizaki, lody
• Napoje – w tym alkoholowe: Kawa rozpuszczalna zawierająca kawę zbożową, piwo
• Suszone owoce

Produkty bez glutenu – oznaczenie

Europejski System Licencyjny to program, którego celem jest oznaczanie bezpiecznych produktów bezglutenowych wspólnym, dobrze rozpoznawanym w całej Europie – symbolem przekreślonego kłosa.

Aby produkt można było oznaczyć jako „bezglutenowy” musi zostać potwierdzony badaniami w akredytowanym laboratorium. Zatem dopuszczalna ilość glutenu w produkcie to maksymalnie 20 ppm.

Produkty bezglutenowe

• Ryż (biały, brązowy), płatki ryżowe, skrobia ryżowa
• Kukurydza, skrobia kukurydziana
• Proso (kasza jaglana), gryka (kasza gryczana)
• Amarantus (szarłat), komosa ryżowa, sorgo
• Chleb świętojański (karob)
• Orzech i mąka z orzechów
• Maniok, tapioka (skrobia)
• Soja, soczewica, fasola, groch
• Ziemniaki (skrobia ziemniaczana), słodkie ziemniaki (bataty)
• Nabiał: mleko, jogurt naturalny, kefir, maślanka, śmietana, sery
• Tłuszcze: masło, oliwa z oliwek, olej roślinny
• Mięso i ryby (nieprzetworzone)
• Jaja
• Owoce i warzywa
• Przyprawy: soda spożywcza, sól, pieprz, zioła, ocet winny i jabłkowy, bezglutenowy sos sojowy, bezglutenowy proszek do pieczenia
• Napoje: herbata, kawa, soki owocowe, wody mineralne, kompoty, napary z ziół, czyste alkohole
• Cukier i słodycze: dżemy, miód, kisiele i budynie z mąki ziemniaczanej (inne słodycze bezglutenowe)

Dieta bezglutenowa – dlaczego warto ją stosować

Choroby glutenozależne

Choroby, których wspólnym mianownikiem jest „problem z glutenem”, wywołują m.in. zespół złego wchłaniania. Grupą chorób glutenozależnych (glutenopatie autoimmunologiczne) są:

• Celiakia
• Alergia na gluten
• Choroba Dűhringa
• Nadwrażliwość na gluten

Zespół złego wchłaniania

Stan złego samopoczucia, który nie jest krótkotrwały, prowadzi do rozwoju jednostki chorobowej o określonych objawach i przebiegu. Zespół złego wchłaniania to zespół:

• nieprawidłowego wchłaniania,
• nieprawidłowego trawienia,
• nieprawidłowej motoryki jelit,
• objawów klinicznych powstałych w wyniku powyższych zaburzeń.

Szkodliwa substancja, która została wprowadzona do organizmu poprzez żywność (gluten), może nieść za sobą niszczące skutki zdrowotne u osoby dotkniętej schorzeniem.

Zespół złego wchłaniania może ujawnić się w każdym wieku, a występuje najczęściej w postaci:

• celiakii,
• nietolerancji laktozy i uczulenia na białko mleka krowiego,
• wtórnego zespołu wchłaniania.

Celiakia – choroba autoimmunologiczna

Osoby urodzone z pewnymi genetycznymi predyspozycjami oraz krewni osób chorujących, narażeni są na wystąpienie choroby trzewnej – zwanej celiakią. Istotą tej choroby jest stosowanie diety bez glutenu.

Choroba o podłożu autoimmunologicznym pociąga za sobą niekorzystne skutki. Po spożyciu produktów glutenowych, układ odpornościowy rozpoznaje składnik jako toksynę, którą trzeba unicestwić. Dochodzi do sytuacji, w której nasz organizm – który powinien być naszych sprzymierzeńcem w walce z potencjalną chorobą – staje się wrogiem.

Celiakia to choroba cechująca się udziałem komórkowych procesów autoagresywnych. Powstałe w komunikacji układu immunologicznego błędy powodują, że limfocyty dbające o naszą odporność na co dzień, przyczyniają się do rozwoju zmian morfologicznych. Skutek? Uszkodzenie i zanik kosmków jelitowych. Przyczyna: gluten.

W wyniku powstałych zmian, zmniejszeniu ulegają szczelności połączeń międzykomórkowych, a zwiększeniu przepuszczalność bariery jelitowej. Konsekwencją celiakii jest zaburzenie metabolizmu substancji odżywczych, witamin, składników mineralnych i innych istotnych dla zdrowia mikroelementów.

Celiakia jak rozpoznać?

Celiakia to choroba trzewna, która skutkuje objawami nie tylko ze strony układu pokarmowego, ale również innych narządów wewnętrznych, dlatego sprawia trudności w diagnozowaniu.

Badanie laboratoryjne stosowane w rozpoznaniu i monitorowaniu chorób, pomaga rozpoznać chorobę trzewną poprzez potwierdzenie obecności specyficznych przeciwciał IgA lub IgG przeciw:

• transglutaminazie tkankowej (tTG),
• endomysium mięśni gładkich (EmA),
• deaminowanym peptydom gliadyny (DGP).

W diagnostyce choroby trzewnej stosuje się również badania genetyczne na obecność lub brak antygenów – są to antygeny zgodności tkankowej HLA-DQ2 lub DQ8. Bardzo ważnym badaniem jest gastroskopia, której wynik w postaci obrazu (stan błony śluzowej jelita) oraz wycinka, pozwala wykluczyć lub potwierdzić obecność choroby.

Czy wiesz, że? 1 na 133 Amerykanów cierpi na celiakię (około 1% populacji), a 83% z nich jest niezdiagnozowanych lub błędnie zdiagnozowanych z innymi schorzeniami

Celiakia objawy:

• przewlekła biegunka i bóle brzucha,
• objawy zespołu jelita drażliwego,
• niedożywienie, niedokrwistość, zmniejszenie masy ciała, niedobór wzrostu,
• wymioty,
• opryszczkowate zapalenie skóry, afty w jamie ustnej,
• objawy ze strony układu nerwowego,
• inne objawy tj.: padaczka, migrena, depresja, osłabienie mięśniowe i zaburzenia w koordynacji ruchowej.

Celiakia dieta

Jedynym lekarstwem dla osób chorych na celiakię, jest stosowanie diety bezglutenowej, w której nie dopuszcza się spożywania jakichkolwiek produktów pochodzenia pszenicznego, jęczmiennego, żytniego i owsianego. Unika się również produktów potencjalnie zanieczyszczonych glutenem w procesie technologicznym.

Alergia na gluten

Alergia na gluten to schorzenie często mylone z celiakią. Alergia pokarmowa na pszenicę, obejmuje jedno lub więcej białek (albumina, gluten, gliadyna, globulina), a alergia na gluten wywoływana jest tylko jednym, określonym alergenem. W przypadku potwierdzenia alergii, podstawową zasadą leczenia jest wprowadzenie diety bezglutenowej.

Alergia na gluten objawy:

• biegunki, wymioty,
• zmiany skórne (atopowe zapalenie skóry, pokrzywka),
• katar (wodnisty),
• obrzęk lub swędzenie: jamy ustnej, gardła,
• wstrząs anafilaktyczny.

Choroba Dűhringa

Choroba Dűhringa zwana jest opryszczkowym zapaleniem skóry lub skórną postacią celiakii, gdyż powoduje wystąpienie charakterystycznych grudek i/lub pęcherzy, najczęściej bardzo swędzących. Obejmuje z reguły: twarz, łokcie, kolana, pośladki i okolice kości krzyżowej.

Choroba Dűhringa jako zespół skórno-jelitowy, skupia objawy wokół wykwitów skórnych i świądu, w mniejszym stopniu obejmuje zaburzenia jelitowe. Celiakia występująca w rodzinie, zwiększa ryzyko wystąpienia choroby Dűhringa u osób spokrewnionych.

Choroba Dűhringa objawy:

• świąt i pieczenie pozornie łagodnych zmian skórnych (zadrapania, strupy),
• objawy zespołu złego wchłaniania,
• defekty szkliwa zębowego (nawet u 50% osób dorosłych z chorobą Dűhringa).

Nadwrażliwość na gluten

Wykluczenie celiakii, choroby Dűhringa i alergii na gluten, z jednoczesnym utrzymywaniem się niepożądanych objawów po spożyciu produktu glutenowego, wskazuje na pojawienie się nadwrażliwości na gluten. U osób chorujących nie występują zmiany patologiczne kosmków jelitowych.

Nadwrażliwość na gluten objawy:

• ból brzucha, bóle głowy,
• wysypka, egzema,
• uczucie ciągłego zmęczenia, osłabienie,
• biegunka, wzdęcia, zaparcia,
• drętwienie i bolesność kończyn,
• nudności, wymioty, pieczenie w przełyku,
• zapalenie języka.

Dieta bezglutenowa – efekty: fakty i mity

Zdrowie

U osób zmagających się z chorobami glutenozależnymi, dieta bezglutenowa jest po prostu nieodłącznym elementem terapii, a do jej wytycznych chory stosuje się przez całe życie.

Jakie są efekty diety bezglutenowej? To przede wszystkim lepsze samopoczucie i mniej skutków ubocznych.

W wielu przypadkach, nieuświadomione (lub celowe) spożywanie produktów z glutenem, może wywołać ciężkie powikłania zdrowotne np. uszkodzenie jelit.

Antybiotykoterapia, współistniejące nietolerancje lub przewlekle biegunki, mogą prowadzić do okresowej nietolerancji na gluten.

Wprowadzenie diety bez glutenu do momentu zregenerowania się błony śluzowej jelita, przyczyni się do odbudowy kosmków jelitowych i powrotu do pełni zdrowia.

Jednostki chorobowe tj. celiakia czy zespół Dűhringa, wymuszają spożywanie tylko produktów oznaczonych jako bezglutenowe.

Inne, potencjalnie bezglutenowe artykuły spożywcze mogły zostać zanieczyszczone glutenem na etapie procesu produkcyjnego (np. w trakcie przetwarzania). W przypadku choroby wykluczenie składnika z diety to restrykcja, a nie wybór.

Profilaktyka

Zaleca się stosowanie diety bezglutenowej w terapiach wspomagających leczenie innych chorób.

Po wcześniejszej konsultacji lekarskiej, jednoznacznych wskazaniach medycznych przy jednoczesnym wykluczeniu innej choroby trzewnej, dietę stosuje się w chorobach:

• Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy – choroba Hashimoto,
• Zespół jelita drażliwego,
• Autyzm,
• Cukrzyca typu I,
• Reumatoidalne zapalenie stawów – RZS,
• Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi – ADHD.

Efektem wprowadzenia diety bez glutenu, jest złagodzenie stanów typowych dla danej choroby czy schorzenia. Choć nie ma jednoznacznych badań potwierdzających tą tezę, osoby stosujące się do zaleceń medycznych, zauważają ogólną poprawę samopoczucia.

Utrata zbędnych kilogramów

Wśród wielu ludzi dominuje pogląd, że dieta bez glutenu przyczynia się do zmniejszenia masy ciała. Nic bardziej mylnego. Oczywiście każda pozytywna zmiana w diecie, prowadzi do równie korzystnych efektów końcowych, chociażby lepszego samopoczucia.

Mając kontrolę nad spożywaniem odpowiedniej ilości składników odżywczych, wprowadzając regularność i skupiając się na zdrowszych przygotowywaniu posiłków, chcąc nie chcąc – kształtujemy poprawne nawyki żywieniowe.

Jeśli dodatkowo, skupiając się na utrzymaniu diety, jemy zdrowo i po prostu mniej – nic w tym dziwnego, że schudniemy.

Zatem dieta bez glutenu nie daje efektu odchudzającego, jednak zbilansowana, bezpieczna dieta bezglutenowa wpływa na zmianę żywieniowych zachowań – a to może skutkować zdrową (jeśli pożądana) utratą masy ciała.

Gluten jest zły

Jeśli jesteś osobą zdrową, nie musisz martwić się o szkodliwość produktów glutenowych. Dlaczego? Ponieważ gluten nie szkodzi osobom zdrowym – po prostu.

Oczywiście właściwie rozplanowana i zbilansowana dieta bezglutenowa również nie jest zła. Jednak ryzykiem jest stosowanie diety eliminacyjnej, skutkującej niedoborami składników odżywczych.

Niedobory składników odżywczych w diecie bezglutenowej

Kierując się trendem, dostępnością produktów bezglutenowych, agresywnym marketingiem czy potrzebą zmiany stylu życia, część społeczeństwa decyduje się na zastosowanie diety bezglutenowej. Bez wskazań lekarskich, jej stosowanie może „odbić” się niekorzystnie na zdrowiu.

Nieprawidłowo zbilansowana dieta, prowadzi do niedoboru składników odżywczych, których dobrym źródłem są właśnie produkty pełnoziarniste ze zbóż glutenowych.

Jest nim przede wszystkim błonnik pokarmowy (włókno pokarmowe), który chroni m.in. przed zaparciami, zmniejsza wartość energetyczną diety i daje uczucie sytości.

Ponadto obserwuje się, że stosowanie diety bezglutenowej może być przyczyną nadmiernego spożycia innych składników diety (tłuszcze nasycone, sól, cukier, produkty wysokorafinowane), których nadmiar przyczynia się do rozwoju schorzeń takich jak: otyłość czy nadciśnienie.

Niedobory witamin i składników mineralnych w diecie bezglutenowej

Zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, podczas stosowania diety bezglutenowej, najczęściej występują niedobory witamin i składników mineralnych.

Wśród nich wymienia się witaminy z grupy B (głównie B9 i B12), witaminę D oraz wapń, żelazo, magnez, cynk, miedź i selen. Nieprawidłowo skomponowana dieta, prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych.

Dieta bezglutenowa – jadłospisy

Budowa jadłospisów diety bezglutenowej, opiera się o listę produktów z dwóch kategorii:

Dozwolone

Np. Mleko świeże, jogurt naturalny, nieprzetworzony ser biały, pieczywo bezglutenowe

Przeciwwskazane

Np. Produkty mleczne z dodatkiem zbóż, napoje mleczne ze słodem jęczmiennym, kawa zbożowa

Na tej podstawie dobiera się odpowiednie produkty i komponuje posiłki z uwzględnieniem ich regularności oraz odpowiednich technik obróbki termicznej.

Jadłospis diety bezglutenowej nr 1- dla dziecka

I Śniadanie:

• Kakao naturalne z mlekiem (z cukrem)
• Kanapki: chleb bezglutenowy z szynka dobrego gatunku
• Masło
• Liście sałaty
• Jabłko

II Śniadanie

• Kanapki: chleb bezglutenowy z twarogiem i śmietanką
• Masło
• Szczypiorek
• Sok pomarańczowy

Obiad

• Zupa pomidorowa
• Makaron sojowy
• Ryba duszona w jarzynach
• Ziemniaki
• Surówka z buraka
• Herbata

Podwieczorek

• Budyń z ryżu i sera twarogowego

Kolacja

• Sałatka z warzyw ze śmietaną

Jadłospis diety bezglutenowej nr 2 – dla osoby dorosłej

I Śniadanie

• Kanapka: chleb z amarantusa z musem owocowym (np. poziomkowym)
• Herbata

II Śniadanie

• Krem z kaszy jaglanej
• Dynia
• Suszone daktyle
• Płatki gryczane
• Sok owocowy

Obiad

• Zupa orientalna Tom Yam
• Makaron ryżowy
• Krewetki tygrysie lub piersi z kurczaka
• Papryka faszerowana brązowym ryżem
• Woda

Podwieczorek

• Pudding ryżowy z cynamonem i wanilią

Kolacja

• Carpaccio z buraka
• Ser feta
• Rukola
• Orzechy włoskie

Jadłospis diety bezglutenowej nr 3

I Śniadanie

• Kaszka kukurydziana na mleku
• Truskawki
• Herbata ziołowa

II Śniadanie

• Jogurt bezglutenowy
• Wafle ryżowe
• Gruszka

Obiad

• Gulasz z fenkuła i pomidorów
• Chrupiące kotleciki z indyka
• Mix sałat z pomidorkami koktajlowymi i octem balsamicznym
• Woda

Podwieczorek

• Ciasto marchewkowe
• Herbata

Kolacja

• Kanapka: chleb z płatków owsianych
• Serek kanapkowy bezglutenowy
• Papryka
• Natka pietruszki
• Woda

Dieta bez glutenu – przepisy i produkty bezglutenowe

Na słodko i bez glutenu

Keks z bakaliami

Składniki

2 jaja

4 dag masła

2 łyżki cukru

14 dag maki kukurydzianej (lub zmieszanej z ziemniaczaną)

3 łyżki mleka

2 płaskie łyżeczki bezglutenowego proszku do pieczenia

Cukier waniliowy

Bakalie: 3 dag rodzynek, 3 dag śliwek suszonych, 1 łyżka płatków migdałowych

Tłuszcz do wysmarowania formy

Grysik kukurydziany do wysypania formy

Wykonanie

Utrzeć masło, cukier, cukier waniliowy i żółtka. Z białek ubić pianę. Połączyć utartą masę z pianą. Dodać przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia, a następnie mleko i bakalie. Wymieszać całość. Przełożyć do wysmarowanej tłuszczem formy (posypanej grysikiem). Piec w nagrzanym piekarniku ok. 40 minut.

Źródło: Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego czlowieka; Helena Ciborowska Anna Rudnicka

Dieta bezglutenowa na obiad

Nadziewane bakłażany

Składniki

Porcja amarantusa

1 duży bakłażan

1 duża cebula

2 duże pomidory

1 łyżka orzeszków pinii lub włoskich

2 ząbki czosnku

5 ziaren ziela anielskiego

1 mały pęczek natki pietruszki

Sok z połowy cytryny

Oliwa

Sól, pieprz

Wykonanie

Przecinamy bakłażana wzdłuż i wydrążamy. Posypujemy solą – odstawiamy na 30 minut. Podsmażamy na oliwie pokrojoną cebulę. Po zarumienieniu, dodajemy wydrążoną część z bakłażana, obrane i pokrojone pomidory, przeciśnięty przez praskę czosnek, orzeszki, oraz ziele angielskie, sól i pieprz. Po około 15 minutach dodajemy natkę i sok z cytryny. Dusimy do zgęstnienia składników. Bakłażana obmywamy z soli, faszerujemy, wstawiamy do naczynia żaroodpornego. Podlewamy ½ szklanki wody i pieczemy pod przykryciem 30 minut. Podajemy z porcja gotowanego amarantusa.

Źródło: Zdrowie bez tajemnic – Astma, alergie, celiakia. Objawy, leczenie; Wydawnictwo JOT; ISBN 978-83-9422902-7-6

Przepisy na specjalną okazję z produktami bez glutenu

Francuskie Galettes

Składniki

Ciasto:

250 g drobno mielonej mąki gryczanej

500 ml letniej wody lub pół na pół z mlekiem

2 jajka

1 łyżka stopionego masła lub oliwy

2/3 łyżeczki soli

tłuszcz do smażenia

Nadzienie:

1 jajko i 1 plaster szynki = do 1 naleśnika

Starty żółty ser Gruyere

Kiełki lub liście szpinaku

Sól, pieprz

Wykonanie

Zmiksować na gładkie ciasto: mąkę gryczaną, sól, jajka, płynne masło, wodę. Odstawić do lodówki na 1-2 godziny. Na rozgrzanej patelni rozsmarować tłuszcz. Wymieszać ciasto.

Powoli nalewamy ciasto, które powinno równomiernie rozlewać się na patelnie – formować cienkie naleśniki. Nie musimy smażyć z obu stron.

Na świeżo wylane ciasto kładziemy: pokrojoną w paski szynkę, starty ser, pośrodku wbijając jajko i przykrywając je paroma liśćmi szpinaku. Sól i pieprz do smaku. Przykryć patelnię i smażyć całość na średnim ogniu.

Nie nakładać za dużo nadzienia. Brzegi naleśnika zakładamy do środka, na nadzienie, pozostawiając widoczne na środku żółtko. Gdy białko jajka się zetnie (po ok. 2-4 minutach), podawać gotowy naleśnik na talerz.

Najlepsze walory smakowe po podaniu od razu, na ciepło. Podane składniki wystarczą na sporządzenie 10-12 sztuk naleśników.